माकडे आणि एप्स (apes) म्हणजेच मानवसद़ृश्य वानर यांची तुलना वरवर पाहता सोपी वाटते. दोघंही प्रायमेटस् (सस्तन प्रजातीतील वानरवंशीय प्राणी) असूनही, त्यांच्यात अनेक स्पष्ट शारीरिक आणि वर्तनात्मक फरक आहेत; पण जेव्हा आपण त्यांच्या उत्क्रांतीकडे पाहतो, तेव्हा हे चित्र थोडं गुंतागुंतीचं होतं. त्यांच्यामधील फरकासंबंधी ही वैज्ञानिक माहिती...
शरीररचना : बहुतेक माकडांना शेपटी असते. काहींची prehensile म्हणजे पकडू शकणारी शेपटी असते. चालण्याची पद्धत : चौपाद (चार पायांवर चालणारे). अंगाची लांबी : हात व पाय जवळपास एकसारखे लांब. रहिवासानुसार वर्गीकरण : Old World Monkeys (आफ्रिका-आशिया): उदा. बबून, माकडे. New World Monkeys (दक्षिण व मध्य अमेरिका) : उदा. कॅपुचिन, हाउलर मंकी. मेंदूचा आकार : शरीराच्या मानाने लहान. बुद्धिमत्ता : काही प्रमाणात जटिल विचारशक्ती; परंतु मर्यादित. एप्स (Apes): शरीररचना : शेपटी नसते. "Orthograde' शरीररचना : सरळ उभं राहता येतं; हात मोठे, पाय लहान (माणसांमध्ये उलट- लांब पाय, लहान हात). मेंदूचा आकार : शरीराच्या मानाने मोठा. बुद्धिमत्ता : उच्च पातळीची विचारशक्ती, शिकण्याची क्षमता, साधनांचा वापर इ. प्रकार : Great Apes : चिंपांझी, बोनोबो, गोरिला, ओरांगऊटान (आफ्रिका व आग्नेय आशिया). Lesser Apes : गिबन, सियामंग (फक्त आग्नेय आशियात). विशेष म्हणजे माणूससुद्धा एक great ape आहे (इथे मानवाबाहेरील प्रजातींवर लक्ष केंद्रित केले आहे). उत्क्रांतीची बाजू : वर्तमान प्राणी पाहिल्यावर फरक स्पष्ट दिसतो; पण उत्क्रांतीच्या इतिहासातून पाहिल्यास चित्र थोडं गुंतागुंतीचं होतं. माणूस आणि चिंपांझी यांच्यातील फाटाफूट : अंदाजे 9.3 ते 6.5 दशलक्ष वर्षांपूर्वी. माकडे आणि एप्स यांच्यातील शेवटचा समान पूर्वज :23 ते 34 दशलक्ष वर्षांपूर्वी. सर्वात जुने जीवाश्म सापडलेले स्थान : Rukwa Rift Basin, टांझानिया. एप्सचे दात असलेला जबड्याचा भाग : Rukwapithecus fleaglei. माकडाचा दात : Nsungwepithecus gunnelli. वय : अंदाजे 25.2 दशलक्ष वर्ष.
Old World Monkeys (आफ्रिका-आशिया): उदा. बबून, माकडे.New World Monkeys (दक्षिण व मध्य अमेरिका) : उदा. कॅपुचिन, हाउलर मंकी.
मेंदूचा आकार : शरीराच्या मानाने लहान.
बुद्धिमत्ता : काही प्रमाणात जटिल विचारशक्ती; परंतु मर्यादित.
शरीररचना : शेपटी नसते.
"Orthograde' शरीररचना : सरळ उभं राहता येतं; हात मोठे, पाय लहान (माणसांमध्ये उलट- लांब पाय, लहान हात).
मेंदूचा आकार : शरीराच्या मानाने मोठा.
बुद्धिमत्ता : उच्च पातळीची विचारशक्ती, शिकण्याची क्षमता, साधनांचा वापर इ.
प्रकार :
Great Apes : चिंपांझी, बोनोबो, गोरिला, ओरांगऊटान (आफ्रिका व आग्नेय आशिया).
Lesser Apes : गिबन, सियामंग (फक्त आग्नेय आशियात).
विशेष म्हणजे माणूससुद्धा एक great ape आहे (इथे मानवाबाहेरील प्रजातींवर लक्ष केंद्रित केले आहे).
उत्क्रांतीची बाजू : वर्तमान प्राणी पाहिल्यावर फरक स्पष्ट दिसतो; पण उत्क्रांतीच्या इतिहासातून पाहिल्यास चित्र थोडं गुंतागुंतीचं होतं.
माणूस आणि चिंपांझी यांच्यातील फाटाफूट : अंदाजे 9.3 ते 6.5 दशलक्ष वर्षांपूर्वी.
माकडे आणि एप्स यांच्यातील शेवटचा समान पूर्वज :23 ते 34 दशलक्ष वर्षांपूर्वी.
सर्वात जुने जीवाश्म सापडलेले स्थान : Rukwa Rift Basin, टांझानिया.
एप्सचे दात असलेला जबड्याचा भाग : Rukwapithecus fleaglei.
माकडाचा दात : Nsungwepithecus gunnelli.
वय : अंदाजे 25.2 दशलक्ष वर्ष.
