न्यूयॉर्क : एका पुरातन काळातल्या कलाकृतीने सध्या अनेकांचे लक्ष वेधून घेतले आहे. सुमारे 5,000 वर्षांपूर्वी दक्षिण मेसोपोटामियामध्ये (सध्याच्या इराक-इराणचा परिसर) तयार करण्यात आलेली ही चांदीची मूर्ती एका बैलाची आहे, जो गुडघे टेकलेल्या मानवी अवस्थेत एका भांड्याला हातात घेऊन बसलेला आहे. ही मूर्ती प्रोटो-एलामाईट संस्कृतीने तयार केली होती, जी इराणमधील सर्वात जुनी संस्कृती मानली जाते. असा अंदाज आहे की, या मूर्तीचा वापर एखाद्या धार्मिक विधी किंवा समारंभात केला जात असावा.
सध्या ही मूर्ती न्यूयॉर्क शहरातील मेट्रोपॉलिटन म्युझियम ऑफ आर्टमध्ये ठेवलेली आहे. 1970 च्या एका अभ्यासानुसार, या मूर्तीची उंची 16.3 सेंटिमीटर (6.4 इंच) आहे आणि ती 98.5% शुद्ध चांदीपासून बनलेली आहे. तत्कालीन मेट संग्रहालयाच्या क्युरेटर केट लेफर्ट्स यांनी मूर्तीच्या पोकळ भागात पाच चुनखडीचे लहान दगड शोधून काढले. असा अंदाज आहे की, या दगडांमुळे मूर्ती हलवल्यावर आवाज येत असावा.
या मूर्तीवर चिकटलेले तंतू प्राण्यांच्या धाग्यांपासून बनवलेले होते. 1970 च्या एका अभ्यासात, त्यावेळी न्यूयॉर्क युनिव्हर्सिटीचे कला प्राध्यापक डोनाल्ड हॅन्सेन यांनी या मूर्तीला मानव आणि प्राणी यांच्या वैशिष्ट्यांचे एक अनोखे मिश्रण म्हटले आहे. या बैलाचे डोके, त्याचे वक्र शिंगे मानवी खांद्यांवर आहेत आणि त्याने गुडघे टेकलेल्या पायांना झाकणारा एक नक्षीदार झगा घातलेला आहे.
बैलाचे हात मानवासारखे असून, त्यांच्या शेवटी खूर आहेत, ज्यात एक भांडे पकडलेले आहे. हॅन्सेन यांनी नोंदवले की, या मूर्तीला सपाट तळ नाही, त्यामुळे ती कोणत्याही कठीण पृष्ठभागावर स्वतः उभी राहू शकत नाही. ही मूर्ती एलम या प्राचीन प्रदेशात तयार करण्यात आली होती, जो आजच्या नैऋत्य इराणमध्ये येतो. हा भाग ताम्र युगातील प्रोटो-एलामाईट संस्कृतीचे केंद्र होते.
