.jpg?w=480&auto=format%2Ccompress&fit=max)
पुढारी ऑनलाईन डेस्क : लॉटरीतील आर्थिक फसवणूक आणि बेकायदेशीर लॉटरी विक्री प्रकरणी 'लॉटरी किंग' सँटियागो मार्टिन याच्यावर सक्तवसुली संचालनालयाने (ईडी) आज (दि.१४) छापे टाकले. तामिळनाडूतील चेन्नई आणि कोईम्बतूरमधील सुमारे 20 ठिकाणी, हरियाणाचे फरिदाबाद, पंजाबचे लुधियाना आणि पश्चिम बंगालचे कोलकाता येथे धडक कारवाई करण्यात आल्याचे वृत्त ANIने दिले आहे.
'ईडी' सँटियागो मार्टिन आणि इतरांविरुद्ध २०१२ मध्ये नोंदवलेल्या लॉटरी घोटाळ्याच्या प्रकरणाची चौकशी करत आहे. यापूर्वी ईडीने या प्रकरणी तब्बल २७७.५९ कोटी रुपयांची मालमत्ता जप्त केली होती. त्यात तामिळनाडूतील मोठ्या प्रमाणात स्थावर मालमत्तांचा समावेश होता. ईडीने मार्टिन आणि त्यांची कंपनी,फ्यूचर गेमिंग सोल्यूशन्स (पी) लिमिटेड (सध्या फ्यूचर गेमिंग आणि हॉटेल सर्व्हिसेस (पी) लिमिटेड आणि पूर्वी मार्टिन यांच्याविरुद्ध मनी लॉन्ड्रिंगची चौकशी सुरू केली होती.
लॉटरी नियमन कायद्याचे उल्लंघन करून राज्य सरकारच्या अधिकाऱ्यांच्या संगतमताने लॉटरी घोटाळा झाला. 1 एप्रिल 2009 ते 31 ऑगस्ट 2010 पर्यंत पारितोषिक विजेत्या तिकिटांचे दावे वाढवून 910.30 कोटी रुपयांहून अधिक बेकायदेशीर नफा कमावला गेल्याचा आरोप आहे. या प्रकरणी ईडीने २०२२ मद्ये अंमलबजावणी संचालनालयाने फ्यूचर गेमिंग अँड हॉटेल सर्व्हिसेस प्रायव्हेट लिमिटेड आणि पश्चिम बंगालमधील त्याच्या विविध उप-वितरक आणि क्षेत्र वितरकांच्या विरोधात 409.92 कोटी रुपयांची मालमत्ता देखील जप्त केली होती. ईडीचा तपास कोलकाता पोलिसांनी भारतीय दंड संहिता आणि लॉटरी (नियमन) कायद्याच्या विविध तरतुदींनुसार नोंदवलेल्या खटल्यांवर आधारित आहे.
मार्टिन यांच्या फर्मने २०१९-२०२४ दरम्यान इलेक्टोरल बाँडस्च्या (Electoral Bonds) माध्यमातून राजकीय पक्षांना सर्वाधिक १,३६८ कोटी रुपयांची देणगी दिली आहे. त्यांना लॉटरी कायद्याच्या तरतुदींचे उल्लंघन करून बेकायदेशीर आर्थिक नफा मिळवल्याबद्दल अंमलबजावणी संचालनालय (ED) आणि आयकर विभागाच्या चौकशीला सामोरे जावे लागले होते.
सँटियागो मार्टिन यांनी डिसेंबर १९९१ मध्ये स्थापन झालेल्या फ्यूचर गेमिंग आणि हॉटेल सर्व्हिसेस प्रायव्हेट लिमिटेडची नोंदणी कोईम्बतूर येथे केली होती. मार्टिन सँटियागो यांच्या वेबसाइटवरील माहितीनुसार, त्यांनी वयाच्या १३ व्या वर्षी ट्रेडिंग सुरु केले. काही वर्षांमध्ये त्यांनी देशभरात लॉटरी व्यवसायाचा विस्तार केला. त्यांचा व्यवसाय संपूर्ण देशभरात पसरलेला आहे. विशेषतः दक्षिणेत मोठ्या प्रमाणात त्यांच्या व्यवसायाचे जाळे आहे. त्यांनी सिक्कीम, पश्चिम बंगाल, पंजाब, महाराष्ट्र आणि म्यानमारमध्येही त्यांच्या व्यवसायाचा विस्तार केला आहे. लॉटरी व्यतिरिक्त मार्टिन यांचा रिअल इस्टेट, बांधकाम, अल्टरनेटिव्ह एनर्जी, व्हिज्युअल मीडिया एंटरनेटमेंट, वस्त्रोद्योग, हॉस्पिटॅलिटी, आरोग्य सेवा, शिक्षण, सॉफ्टवेअर आणि तंत्रज्ञान, मालमत्ता विकास, कृषी, ऑनलाइन गेमिंग, कॅसिनो आणि बांधकाम साहित्य या क्षेत्रात व्यवसाय आहेत.
फ्यूचर गेमिंग आणि मार्टिनची सध्या अंमलबजावणी संचालनालय आणि आयकर विभागासह अनेक केंद्रीय एजन्सीकडून चौकशी केली जात आहे. दरम्यान, मार्टिन यांच्यावर २००७ पासून सीबीआयचे गुन्हे दाखल आहेत. द न्यूज मिनिटच्या वृत्तानुसार, २०१५ पर्यंत मार्टिन यांचे नाव कर्नाटक, तामिळनाडू, केरळ, सिक्कीम, अरुणाचल प्रदेश, पंजाब, हरियाणा आणि महाराष्ट्रात व्यापलेल्या लॉटरी व्यवसाय घोटाळ्यांत संशयित आरोपी म्हणून पुढे आले होते.२००० च्या दशकाच्या सुरुवातीस मार्टिन हे द्रविड मुन्नेत्र कळघम (डीएमके) पक्षाच्या जवळचे मानले जात होते. २०११ मध्ये त्यांनी तमिळनाडूचे माजी मुख्यमंत्री करुणानिधी यांच्या स्क्रिप्टवर आधारित चित्रपटाची निर्मिती केली होती. जयललिता तामिळनाडूच्या मुख्यमंत्री असताना एका कथित जमीन हडप प्रकरणात त्यांना ऑगस्ट २०११ मध्ये अटक करण्यात आली होती.
२०१९ मध्ये ईडीने मार्टिन यांच्या विरोधात मनी लाँड्रिंग प्रकरणी चौकशी सुरू केली होती. त्यांच्यावर आरोप होता की कंपनी आणि तिच्या उपवितरकांनी सिक्कीममध्ये न विकलेली लॉटरी तिकिटे बेकायदेशीरपणे ठेवण्यासाठी गुन्हेगारी कारस्थान रचले होते. जी तिकिटे विकली गेलेली नाहीत, त्यावर ९१० कोटी रुपये मिळवण्यासाठी सर्वोच्च बक्षिसांचा दावा केला होता.त्यांच्या चौकशीचा एक भाग म्हणून एप्रिल २०२२ मध्ये ४०९.९२ कोटी रुपयांची, जुलै २०२२ मध्ये १७३ कोटी रुपयांची आणि मे २०२३ मध्ये ४५७ कोटी रुपयांची मालमत्ता जप्त करण्यात आली होती. ऑक्टोबर २०२३ मध्ये आयकर विभागाने कोईम्बतूरमधील मार्टिन यांच्या मालमत्तांवर छापे टाकले होते. एप्रिल २०२३ आणि सप्टेंबर २०२२ मध्ये मार्टिन आणि त्यांचा जावई आधव अर्जुन यांच्या मालमत्तांवर छापेमारी केली होती.९ मार्च २०२४ रोजी तामिळनाडूमधील कथित वाळू उत्खननाच्या प्रकरणात ईडीने आधव अर्जुन यांच्या १० ठिकाणी असलेल्या मालमत्तांवर छापे टाकले होते. विशेष म्हणजे, फेब्रुवारी २०२४ मध्ये अर्जुन यांची दलित राजकीय संघटना विदुथलाई चिरुथाईगल काची (VCK) चे सरचिटणीस म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती.
