भारतीय रेल्वेने 1 लाख 64 हजार 605 कोटी रुपयांच्या विविध चालू आणि नियोजित प्रकल्पांसह महाराष्ट्र राज्याच्या अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यात मोठी भूमिका बजावत आहे. 2024-25 च्या बजेटमध्ये महाराष्ट्राला 15 हजार 940 कोटींचे विक्रमी वाटप झाले आहे. महाराष्ट्रातील डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडॉर प्रकल्प हा रेल्वे मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेल्या सार्वजनिक क्षेत्रातील युनिट, डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडॉर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाद्वारे बांधण्यात येत असलेल्या वेस्टर्न डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडॉरचा एक भाग आहे. यामध्ये महाराष्ट्रातील ठाणे, रायगड आणि पालघर जिल्ह्यांचा समावेश आहे. यामुळे जेएनपीटीशी कनेक्टिव्हिटी मिळणार असून बंदर ते दिल्ली एनसीआरपर्यंत मालवाहू आणि कंटेनर वाहतूक हाताळण्याच्या क्षमतेत वाढ होणार आहे.
1 लाख 64 हजार 605 कोटी रुपयांच्या विविध चालू आणि नियोजित रेल्वे प्रकल्पांसह भारतीय रेल्वे महाराष्ट्र राज्याच्या अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यात मोठी भूमिका बजावत आहे. 2024-25 च्या बजेटमध्ये महाराष्ट्राला 15 हजार 940 कोटींचे विक्रमी वाटप झाले आहे, जे 2009 ते 2014 या कालावधीतील सरासरी 1 हजार 171 कोटींच्या वाटपाच्या 13.5 पट आहे.
विविध प्रकल्पांचे नियोजन-मंजुरी देण्यात आली आहे आणि अनेक प्रकल्पांवर काम सुरू आहे, ज्यामुळे महाराष्ट्रातील वाहतूक नेटवर्कचा चेहरा मोहरा बदलेल आणि राज्याच्या अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल. महाराष्ट्रातील विविध चालू आणि मंजूर रेल्वे प्रकल्पांपैकी सुरू प्रकल्पांमध्ये एकूण 81 हजार 580 कोटी किमतीचे 5 हजार 877 किलोमीटर लांबीचे एकूण 41 सुरू प्रकल्प संपूर्ण महाराष्ट्रात विविध ठिकाणी प्रगतीपथावर आहेत. या प्रकल्पांमध्ये नवीन रेल्वे लाईन्सचे बांधकाम, रेल्वे लाईन्स जोडणे आणि वाढवणे, रेल्वे लाईनचे दुहेरीकरण आणि गेज रूपांतरण, विद्युतीकरणाचे काम इत्यादींचा समावेश आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आणलेला एक दूरदर्शी उपक्रम, ही परिवर्तनकारी योजना देशभरातील 1337 रेल्वे स्थानकांचे पुनरुज्जीवन करण्यासाठी, ट्रॅव्हल हबमध्ये नवीन जीवन श्वास घेण्यासाठी आणि एकूण प्रवाशांचा अनुभव वाढवण्यासाठी सज्ज आहे. अमृत भारत स्थानक योजनेत दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून स्थानकांचा सतत विकास केला जातो. यामध्ये स्थानकांची सुधारणा, वेटिंग हॉल, टॉयलेट्स, लिफ्ट्स, एस्केलेटर, वन स्टेशन वन प्रोडक्ट स्टॉल्स, एक्झिक्युटिव्ह लाउंज, मल्टी मॉडेल इंटिग्रेशन इत्यादीसारख्या चांगल्या सुविधांचा समावेश आहे. परळ, जालना, पंढरपूर, इगतपुरी, नाशिक रोड, ग्रँट रोड, इतवारी इत्यादी स्थानकांसह एकूण 6 हजार 411 कोटी रुपये खर्चून संपूर्ण महाराष्ट्रात 132 स्थानकांच्या कायापालटाचे काम सध्या प्रगतीपथावर आहे.
रखवालदार असलेले लेव्हल क्रॉसिंग गेट्स काढून टाकण्यासाठी रोड ओव्हर ब्रिज/रोड अंडर ब्रिजेसचे बांधकाम हाती घेण्यात आले आहे, अशा प्रकारे ट्रेन ऑपरेशन्समध्ये सुरक्षितता, गाड्यांची गतिशीलता आणि रस्ते वापरकर्त्यांसाठी परिणाम आणि व्यवहार्यता इ. सध्या संपूर्ण महाराष्ट्रात 318 रोड ओव्हर ब्रिज-रोड अंडर ब्रिजेस बांधण्याचे काम एकूण 5 हजार 615 कोटी खर्चून प्रगतीपथावर आहे. यामध्ये निफाड, दिवा, फुलगाव, नगरगाव, कल्याण, पनवेल आदी ठिकाणी सुरू असलेल्या कामांचा समावेश आहे.
महाराष्ट्रातील डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडॉर प्रकल्प हा रेल्वे मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेल्या सार्वजनिक क्षेत्रातील युनिट, डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडॉर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाद्वारे बांधण्यात येत असलेल्या वेस्टर्न डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडॉरचा एक भाग आहे. सध्या एकूण 12 हजार 697 कोटी खर्चाच्या 178 किलोमीटर लांबीच्या मार्गाचे काम प्रगतीपथावर आहे, ज्यामध्ये महाराष्ट्रातील ठाणे, रायगड आणि पालघर जिल्ह्यांचा समावेश आहे. हे जेएनपीटीशी कनेक्टिव्हिटी प्रदान करेल आणि बंदर ते दिल्ली एनसीआरपर्यंत मालवाहू आणि कंटेनर वाहतूक हाताळण्याच्या क्षमतेत वाढ करेल.
