ढाका; वृत्तसंस्था : बांगला देशच्या अंतरिम सरकारने ढाका येथील एका स्टेट बँकेची बराच काळ बंद असलेली तिजोरी उघडण्याचे आदेश दिले आहेत. ही तिजोरी 117 वर्षांपूर्वी (1908 मध्ये) सील करण्यात आली होती. या तिजोरीत जगातील सर्वात मौल्यवान रत्नांपैकी एक असलेला ‘दर्या-ए-नूर’ हिरा असण्याची अपेक्षा आहे. तथापि, हा हिरा तिथे आहे की, नाही हे स्पष्ट नाही; कारण तो अनेक दशकांपासून दिसला नाही.
दर्या-ए-नूरला ‘कोहिनूरची बहीण’ म्हटले जाते. कोहिनूर सध्या ब्रिटनमध्ये आहे. दोन्ही हिरे भारतातून आणले गेले होते. सध्या दर्या-ए-नूरची किंमत सुमारे 13 दशलक्ष (सुमारे 114.5 कोटी रुपये) असल्याचा अंदाज आहे.
दर्या-ए-नूर अजूनही बांगला देशात आहे का? हा प्रश्न आजही एक गूढच आहे. मीडिया रिपोर्टस्नुसार, तो बांगला देशच्या सोनाली बँकेच्या तिजोरीत असण्याची शक्यता आहे, जी कदाचित 1908 पासून येथे बंद आहे. द बिझनेस स्टँडर्डच्या मते, तिजोरी शेवटची 1985 मध्ये उघडण्यात आली होती आणि तेव्हाच हिरा असल्याची पुष्टी झाली होती. परंतु, 2017 मध्ये, हिरा गायब झाल्याच्या बातम्या आल्या. तथापि, सोनाली बँकेच्या अधिकार्यांनी सांगितले की, त्यांनी कधीही हिरा पाहिला नव्हता. ढाक्याचे नवाब सलीमुल्लाह यांचे पणतू ख्वाजा नैम मुराद यांनी एएफपीला सांगितले की, त्यांना हिरा पाहण्याची आशा होती.
तो 108 इतर खजिन्यांसोबत ठेवण्यात आला होता. नैम मुराद म्हणाले, ‘ही परिकथा नाही. हा हिरा आयताकृती आहे आणि त्याच्याभोवती अनेक लहान हिरे आहेत.’ त्यांच्या मते, हा हिरा सोने-चांदीची तलवार, हिर्याने जडलेली फेज (टोपी) आणि फ्रेंच राणीचा स्टार ब्रोच यासह 108 इतर खजिन्यांसह तिजोरीत ठेवण्यात आला होता.
बांगला देशच्या अंतरिम सरकारने अलीकडेच कॅबिनेट सचिवांच्या अध्यक्षतेखाली 11 सदस्यांची समिती स्थापन केली आहे. ही समिती तिजोरीत असलेल्या दागिन्यांची आणि खजिन्यांची स्थिती तपासेल. हा हिरा प्रत्यक्षात तिजोरीत आहे का, हा प्रश्न अजूनही कायम आहे. अनेकांचा असा विश्वास आहे की, हा हिरा 1947 मध्ये भारताच्या फाळणीदरम्यान किंवा 1971 मध्ये बांगला देशच्या स्वातंत्र्य युद्धात हरवला असावा. तो नंतर बांगला देशात पोहोचला असावा. त्याच नावाचा एक हिरा सध्या इराणची राजधानी तेहरानमध्ये ठेवण्यात आला आहे. त्याचा रंग हलका गुलाबी आहे, तो बांगला देशच्या दर्या-ए-नूरपेक्षा वेगळा आहे.
* दर्या-ए-नूर, ज्याचा अर्थ ‘सौंदर्याची नदी’ असा होतो. वजनाने हा हिरा 26 कॅरेटचा आहे.
* जो त्याच्या आयताकृती, सपाट पृष्ठभागासाठी (टेबल-कट) ओळखला जातो.
* हा हिरा दक्षिण भारतातील गोवळकोंडा खाणींमधून काढण्यात आला होता, जिथे जगप्रसिद्ध कोहिनूर हिरादेखील सापडला होता.
* हा हिरा सोनेरी ब्रेसलेटच्या मध्यभागी बसवलेला आहे.
* जो दहा लहान हिर्यांनी वेढलेला आहे (प्रत्येकी अंदाजे 5 कॅरेट).
* हा हिरा भारतातील मराठा राजे, मुघलसम्राट आणि शीख शासकांच्या ताब्यात होता. ब्रिटिश राजवटीत तो अनेक हातातून गेला.
