देशातील कोट्यवधी शेतकऱ्यांच्या नजरा सध्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेच्या 21 व्या हप्त्याकडे लागल्या आहेत. ही योजना शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा आर्थिक आधार ठरली असून, याअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6 हजार रुपयांची मदत थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. ही मदत शेतीसाठी लागणाऱ्या साहित्याच्या खरेदीसाठी तसेच घरखर्चासाठी मोठा दिलासा ठरते.
केंद्र सरकारने आतापर्यंत 20 हप्ते शेतकऱ्यांच्या खात्यात यशस्वीरित्या जमा केले आहेत. मागील 20 वा हप्ता पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 2 ऑगस्ट रोजी थेट 9.7 कोटी शेतकऱ्यांच्या खात्यात हस्तांतरित केला होता. आता 21 व्या हप्त्याची उत्सुकता शिगेला पोहोचली आहे.
काही माध्यमांच्या वृत्तानुसार, 21 वा हप्ता दिवाळीपूर्वीच शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होण्याची दाट शक्यता आहे. दिवाळी हा आनंदाचा सण असतो, त्यामुळे सरकारकडूनही शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात दिवाळीपूर्वीच आर्थिक "गिफ्ट" मिळू शकते, अशी अपेक्षा देशभरातील शेतकरी व्यक्त करत आहेत. मात्र, केंद्र सरकारने याबाबत अद्याप कोणतीही अधिकृत तारीख जाहीर केलेली नाही.
पूरग्रस्त शेतकऱ्यांना आधीच मदत: महाराष्ट्र, जम्मू-कश्मीर आणि पंजाब यांसारख्या राज्यांमध्ये अतिवृष्टीमुळे अनेक शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले होते. त्यामुळे केंद्र सरकारने अशा पूरग्रस्त शेतकऱ्यांना मदतीसाठी प्राधान्य दिले आणि त्यांना 21 वा हप्ता आगाऊ वितरित केला आहे.
केंद्र सरकारने या योजनेत पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि बनावट लाभार्थी टाळण्यासाठी एक अत्यंत कडक नियम लागू केला आहे. सरकारने स्पष्ट केले आहे की, ज्या शेतकऱ्यांची ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झालेली नाही, त्या शेतकऱ्यांना 21 वा हप्ता मिळणार नाही.
याचा अर्थ, आता फक्त प्रमाणित लाभार्थ्यांनाच 21 वा हप्ता पाठविला जाईल. अनेक शेतकऱ्यांनी अद्यापही आपली e-KYC पूर्ण केलेली नाही, त्यामुळे त्यांना या महत्त्वाच्या हप्त्याचा लाभ मिळणार नाही. लाभार्थ्यांच्या यादीतून बाहेर पडण्याचा धोका टाळण्यासाठी e-KYC पूर्ण करणे बंधनकारक आहे.
ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे अतिशय सोपे असून, शेतकरी घरबसल्या आपल्या स्मार्टफोन किंवा कॉम्प्युटरद्वारे हे काम करू शकतात:
सर्वप्रथम www.pmkisan.gov.in या योजनेच्या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
तिथे "Farmers Corner" या विभागात "e-KYC" हा पर्याय निवडा.
त्यानंतर आपला आधार क्रमांक टाका आणि सबमिट करा.
आधारशी संलग्न असलेल्या मोबाइल क्रमांकावर आलेला OTP टाका आणि सत्यापन पूर्ण करा.
असे केल्यावर तुमची माहिती अद्ययावत होईल आणि 21 व्या हप्त्याच्या रकमेतील कोणताही तांत्रिक अडथळा दूर होईल.
पीएम किसान सन्मान निधी योजना शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा आधार ठरली आहे. शेतीतील अनिश्चितता, हवामान बदल, बाजारातील चढउतार आणि नैसर्गिक आपत्तींमुळे शेतकऱ्यांना वारंवार आर्थिक तंगीला सामोरे जावे लागते. अशा वेळी ही 6 हजार रुपयांची वार्षिक मदत शेतकऱ्यांसाठी छोटा पण महत्त्वाचा हातभार ठरते.
सरकारने वेळोवेळी या योजनेत पारदर्शकता आणण्यासाठी विविध सुधारणा केल्या आहेत. आता लाभार्थ्यांची माहिती थेट आधार आणि बँक खात्याशी जोडली गेली आहे, ज्यामुळे बनावट लाभार्थ्यांवरही नियंत्रण मिळवले आहे.
21 व्या हप्त्याची अधिकृत तारीख अद्याप जाहीर नसली तरी दिवाळीपूर्वी पैसे जमा होण्याची शक्यता अधिक आहे. शेतकऱ्यांनी विलंब न करता आपली ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करून ठेवावी, जेणेकरून या योजनेचा लाभ कोणत्याही अडथळ्याशिवाय मिळू शकेल.
