अनेक लोकांच्या मनात हा प्रश्न असतो की, महिलांप्रमाणे पुरुषांनाही स्तन कर्करोग होऊ शकतो का? याचे उत्तर 'होय' असे आहे. जरी पुरुषांमध्ये स्तन कर्करोगाचे प्रमाण महिलांच्या तुलनेत खूपच कमी असले, तरी तो पूर्णपणे वगळता येत नाही. पुरुषांनाही स्तनांचे आणि स्तनाग्र भागाचे Tissue असल्याने, कर्करोगाच्या पेशींची वाढ होण्याचा धोका असतो. बऱ्याचदा पुरुषांमध्ये या आजाराकडे दुर्लक्ष केले जाते, ज्यामुळे तो जास्त बळावल्यानंतर निदान होतो.
पुरुषांमध्ये आढळणाऱ्या स्तन कर्करोगाच्या लक्षणांकडे वेळीच लक्ष देणे अत्यंत आवश्यक आहे. अनेकदा पुरुष ही लक्षणे सामान्य समजून दुर्लक्ष करतात. सर्वात महत्त्वाचे आणि सामान्य लक्षण म्हणजे छातीवर किंवा स्तनाग्राजवळ गाठ जाणवणे. ही गाठ सामान्यतः वेदनाहीन असते आणि छातीच्या एकाच बाजूला आढळते. ही गाठ त्वचेखाली घट्ट आणि कठीण वाटू शकते.
गाठ (Lump): छातीवर किंवा स्तनाग्राजवळ एक वेदनाहीन (पायनलेस) आणि घट्ट गाठ जाणवणे.
स्त्राव (Discharge): स्तनाग्रातून रक्त किंवा कोणताही द्रव स्त्राव होणे.
त्वचेतील बदल: स्तनाग्राच्या त्वचेवर लालसरपणा, खाज किंवा खवले (Scaly Skin) येणे.
स्विचलेले स्तनाग्र: स्तनाग्र आतल्या बाजूला ओढले जाणे (Nipple Retraction).
सूज: स्तनाग्राच्या आजूबाजूला सूज येणे किंवा त्वचेचा रंग बदलणे.
काखेत गाठ: काखेत (Armpit) किंवा कॉलर बोनजवळ गाठ किंवा सूज जाणवणे.
या गाठीशिवाय पुरुषांमध्ये आणखी काही लक्षणे दिसू शकतात, जी धोक्याची घंटा असू शकतात. स्तनाग्रातून रक्तस्त्राव होणे, स्तनाग्राचा आकार किंवा स्वरूप बदलणे (उदा. स्तनाग्र आत ओढले जाणे), स्तनाग्राच्या त्वचेवर खाज येणे, लालसरपणा येणे किंवा जखम होणे, ही त्यापैकी काही प्रमुख लक्षणे आहेत. तसेच, काखेत किंवा मानेच्या भागात सूज किंवा गाठी जाणवणे हे देखील लिम्फ नोड्समध्ये (Lymph Nodes) कर्करोगाचा प्रसार झाल्याचे लक्षण असू शकते.
पुरुषांमध्ये स्तन कर्करोग होण्यामागे वाढलेले वय, कुटुंबात कर्करोगाचा इतिहास, इस्ट्रोजेन हार्मोन्सचे वाढलेले प्रमाण किंवा जास्त प्रमाणात मद्यपान करणे यांसारखी अनेक कारणे असू शकतात. लक्षणे दिसल्यास कोणताही संकोच न बाळगता त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. लवकर निदान झाल्यास या कर्करोगावर प्रभावी उपचार शक्य आहेत आणि तो पूर्णपणे बरा होण्याची शक्यता वाढते.
