पैसे, डेबिट-क्रेडिट कार्ड आणि इतर महत्त्वाची कागदपत्रे सांभाळणारे पाकीट (वॉलेट) आपल्या सर्वांच्याच जीवनाचा एक अविभाज्य भाग आहे. विशेषतः पुरुष मंडळी आपले पाकीट पॅन्टच्या मागच्या खिशात ठेवण्यास प्राधान्य देतात. काढायला सोपे आणि सवयीचे असल्यामुळे याकडे कोणी गांभीर्याने पाहत नाही.
पण तुमची ही एक सामान्य वाटणारी सवय तुमच्या आरोग्यासाठी, विशेषतः तुमच्या पाठीच्या कण्यासाठी एक 'सायलेंट किलर' ठरू शकते, याची तुम्हाला कल्पना आहे का?
आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, पॅन्टच्या मागच्या खिशात जाड पाकीट ठेवून तासनतास बसल्याने केवळ कंबरदुखीच नाही, तर अनेक गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. चला तर मग, जाणून घेऊया की ही सवय इतकी धोकादायक का आहे आणि यावर उपाय काय.
जेव्हा तुम्ही मागच्या खिशात जाड पाकीट ठेवून खुर्चीवर, गाडीत किंवा बाईकवर बसता, तेव्हा तुमच्या शरीराचा समतोल बिघडतो. पाकीट असलेल्या बाजूचा भाग उंचावला जातो आणि दुसरी बाजू खाली राहते. यामुळे तुमच्या पाठीच्या कण्याचा नैसर्गिक आकार (Spinal Alignment) आणि शरीराची ठेवण (Posture) खराब होते. रोजच्या या असंतुलनामुळे मणक्यावर आणि नितंबांच्या स्नायूंवर सतत दाब येतो, ज्यामुळे कंबरदुखी सुरू होते. ही वेदना इतकी वाढू शकते की उठणे, बसणे, चालणे आणि झोपणे देखील कठीण होऊ शकते.
या सवयीमुळे 'फॅट वॉलेट सिंड्रोम' (Fat Wallet Syndrome) किंवा 'पिरिफॉर्मिस सिंड्रोम' (Piriformis Syndrome) नावाचा आजार होऊ शकतो.
नेमके काय होते?: आपल्या नितंबांमध्ये 'सायटिक नर्व्ह' (Sciatic Nerve) नावाची एक प्रमुख नस असते, जी कंबरेपासून सुरू होऊन पायापर्यंत जाते. जाड पाकीट मागच्या खिशात ठेवल्याने या नसेवर थेट दाब पडतो.
लक्षणे: या दाबामुळे नसेला सूज येते आणि तीव्र वेदना सुरू होतात. या वेदना केवळ कंबरेपुरत्या मर्यादित न राहता नितंबांपासून मांडीमार्गे पायापर्यंत जातात. अनेक रुग्ण यासोबतच हिप जॉइंट आणि गुडघेदुखीची तक्रारही करतात.
जर तुम्हाला कंबरदुखी आणि भविष्यातील गंभीर धोके टाळायचे असतील, तर पाकीट ठेवण्याची सवय आजच बदला.
पुढचा खिसा: पाकीट नेहमी पॅन्टच्या पुढच्या खिशात ठेवा. यामुळे बसताना तुमच्या मणक्यावर किंवा नितंबांवर कोणताही दाब येणार नाही.
जॅकेट किंवा कोट: जर तुम्ही जॅकेट किंवा कोट घालत असाल, तर पाकीट आतील खिशात ठेवणे सर्वात सुरक्षित आहे. यामुळे तुमचे पाकीट चोरीला जाण्यापासूनही सुरक्षित राहील.
बॅगचा वापर: ऑफिसला जाताना किंवा फिरताना तुमच्यासोबत बॅग (स्लिंग बॅग, शोल्डर बॅग) असेल, तर पाकीट बॅगेत ठेवणे हा सर्वोत्तम पर्याय आहे.
समस्या केवळ पाकीट ठेवण्याच्या जागेची नाही, तर त्याच्या वाढत्या वजनाचीही आहे.
अनावश्यक वस्तू काढा: अनेक पुरुष आपल्या पाकिटात जुन्या पावत्या, व्हिजिटिंग कार्ड्स आणि इतर अनावश्यक कागदपत्रे वर्षानुवर्षे जपून ठेवतात. वेळोवेळी पाकिटाची साफसफाई करून या वस्तू बाहेर काढा.
नाणी वेगळी ठेवा: पाकिटात नाणी ठेवल्याने त्याचे वजन खूप वाढते. नाण्यांसाठी वेगळी छोटी पिशवी वापरा किंवा ती बॅगेत ठेवा.
कार्ड होल्डर वापरा: डेबिट-क्रेडिट कार्ड्ससाठी वेगळा 'कार्ड होल्डर' वापरा. यामुळे तुमचे पाकीट जाड होणार नाही.
'वेंचर कायरोप्रॅक्टिक'च्या अभ्यासानुसार, ज्याप्रमाणे पुरुष मागच्या खिशात पाकीट ठेवून कंबरदुखीला बळी पडतात, त्याचप्रमाणे ज्या महिला बराच वेळ पाय एकमेकांवर ठेवून (Cross-legged) बसतात, त्यांनाही अशाच प्रकारच्या त्रासाला सामोरे जावे लागते. या दोन्ही स्थितींमध्ये शरीराचा समतोल बिघडतो, पेल्विस (ओटीपोटाचा भाग) एका बाजूला झुकतो आणि कंबरेच्या खालच्या भागात वेदना सुरू होतात.
त्यामुळे, पुढच्या वेळी पॅन्टच्या मागच्या खिशात पाकीट ठेवण्यापूर्वी किंवा तासनतास एकाच स्थितीत बसण्यापूर्वी, आपल्या आरोग्याचा एकदा नक्की विचार करा. एक छोटीशी सवय बदलल्याने तुम्ही मोठ्या त्रासातून वाचू शकता.
