लठ्ठपणा आणि मासिक पाळी
लठ्ठपणा असणार्‍या महिलांना मासिक पाळीत कमीजास्त रक्तस्राव किंवा अनियमित मासिक पाळी यासारख्या समस्या येतात.
प्रजननावर लठ्ठपणाचा प्रभाव खूपच गंभीररित्या होत असल्याचे दिसून येत आहे. लठ्ठपणा व मासिक पाळीची अनियमितता यांचा परस्पर संबंध असून हा सामान्यतः अ‍ॅनोव्ह्युलेटरी सायकलचा परिणाम असतो. या अनियमिततेमध्ये मासिक पाळी पूर्ण थांबणे, मासिक पाळी लवकर किंवा उशिरा येणे किंवा प्रवाह नेहमीपेक्षा जास्त किंवा हलका असू शकतो.
मासिक पाळीत जास्त रक्तस्राव म्हणजे प्रत्येक चक्रात 80 मिलीपेक्षा जास्त रक्त कमी होणे किंवा जेव्हा मासिक पाळी एकाच वेळी सात दिवसांपेक्षा जास्त असते. जर दर 2 तासांनी सॅनिटरी पॅड बदलण्याची गरज पडत असेल आणि कपड्यांमधूनही रक्तस्राव होत असेल किंवा 2.5 सेमीपेक्षा जास्त आकाराच्या गुठळ्या जात असतील, तर त्या स्त्रियांनी स्त्रीरोगतज्ज्ञांना भेटणे आवश्यक आहे.
मुळात वजन आणि शरीरातील फॅट्सचे प्रमाण हार्मोनच्या पातळीवर परिणाम करते. वजन कमी असल्यास किंवा शरीरातील चरबी कमी असल्यास मासिक पाळी चुकू शकते. जास्त चरबीमुळे देखील मासिक पाळी चुकू शकते किंवा अतिस्राव होऊ शकतो. वजन कमी किंवा जास्त असल्यास त्यांनी वजन वाढवण्याचा किंवा कमी करण्याचा विचार नक्कीच केला पाहिजे.
लठ्ठपणाचा गर्भधारणेवर नकारात्मक परिणाम होतो. लठ्ठपणा असलेल्या महिलांमध्ये वंध्यत्वाचे प्रमाण जास्त असते. गर्भधारणेनंतर, त्यांच्या जास्त वजनामुळे त्यांना गर्भावस्थेतील मधुमेह (रक्तातील जास्त साखर) आणि प्रीक्लेम्पसिया (गर्भधारणेदरम्यान उच्च रक्तदाब) होण्याची शक्यता असते. लठ्ठपणामुळे गर्भपात, जन्म विकृती आणि अकाली जन्म होण्याची शक्यता वाढते.
सिझेरियन प्रसूती होण्याचीही शक्यता जास्त असते. गर्भधारणा होण्यापूर्वी जर एकूण वजनाच्या 5% वजन कमी केल्यानेही यशस्वी गर्भधारणा होण्याची शक्यता वाढते.वजन कमी केल्याने इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता सुधारण्यास मदत होते आणि पीसीओडीमध्ये सुधारणाही होते. यासाठी जीवनशैलीतील बदल करणे गरजेचे ठरते. तसेच रुग्णांना वैद्यकीयद़ृष्ट्या संतुलित आहार घेणे आणि व्यायामाची जोड असणे आवश्यक ठरते.
वजन कमी झाल्याने मासिक पाळीचे चक्र नियमित होत जाते आणि अ‍ॅनोव्ह्युलेटरी झालेले हे चक्र पुन्हा ओव्हुलेटरी बनते. वजन कमी केल्याने जास्त वजन आणि बीएमआय असलेल्या महिलांच्या मासिक पाळीच्या आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम होतो. निरोगी आहार आणि जीवनशैली हा उपचाराचा मुख्य आधार आहे, तरीही, अधिक गंभीर लठ्ठपणा असलेल्या म्हणजेच पहिल्या आणि दुसर्‍या टप्प्यातील लठ्ठपणा असलेल्या महिलांना वजन कमी करण्याच्या औषधांचा किंवा फुगा घालण्यासारख्या एंडोस्कोपिक उपचारांचा फायदा होऊ शकतो. अतिलठ्ठ रुग्णांना बॅरिअ‍ॅट्रिक/मेटाबॉलिक शस्त्रक्रियेचा फायदा होऊ शकतो.
