Anirudha Sankpal
पृथ्वी गोल आहे की सपाट हा तसं पाहायला गेलं तर ऐतिहासिक वाद आहे.
पायथागोरसनं पहिल्यांदा पृथ्वी गोल असावी असा विचार मांडला. त्यानंतर एरिस्टॉटलनं त्याचा वैज्ञानिक पुरवा दिला.
मात्र असं असलं तरी पृथ्वीचा आकार खरं तर पूर्णपणे गोल नाही.
भूगोलाच्या दृष्टीने पृथ्वीचा आकार चपटा-गोलाकार (Oblate Spheroid) किंवा अधिक अचूकपणे जिऑइड (Geoid) मानला जातो.
पृथ्वी स्वतःच्या अक्षाभोवती फिरत असल्यामुळे ती विषुववृत्तावर (Equator) थोडी फुगीर आणि ध्रुवांवर (Poles) हलकीशी चपटी आहे.
त्यामुळे, विषुववृत्तावरील तिचा व्यास ध्रुव-ते-ध्रुव व्यासापेक्षा सुमारे ४३ किलोमीटरने मोठा आहे.
'जिऑइड' हा पृथ्वीचा पृष्ठभाग आणि गुरुत्वाकर्षण यांच्या असमानकारक वितरणावर आधारित असलेला सर्वात अचूक आकार आहे.
यात पृथ्वीवरील डोंगर, दऱ्या आणि महासागर यांचाही परिणाम समाविष्ट असतो.
आपल्या सोयीसाठी आणि अभ्यासासाठी आपण पृथ्वीला सहसा गोलाकार समजतो, पण प्रत्यक्षात तिचा आकार थोडा अनियमित आहे.
त्यामुळे, पृथ्वी ही गोल आहे असे सामान्यपणे म्हटले जाते, पण तिचा वास्तविक आकार वेगळा आहे.