vulture bee : मांसाहारी मधमाशा

Namdev Gharal

vulture bee वल्चर बी ही एक वेगळी व दुर्मीळ प्रकारची मधमाशी आहे. सामान्य मधमाशा फुलांमधून मध व परागकण (nectar आणि pollen) गोळा करून जगतात. पण वल्चर बी माशा मांसाहारी असतात.

त्या मृत प्राण्यांच्या मांसावर उपजीविका करतात, म्हणूनच त्यांना "वल्चर बी" (गिधाड मधमाशा) असे नाव दिले आहे.

प्रभावीपणे मांसाचा आहार घेण्यासाठी गिधाड मधमाश्यांना पाच मोठे, टोकदार दात आहेत, जे त्यांना शवांमधून मांस काढण्यास मदत करतात.

या मधमाशा दक्षिण व मध्य अमेरिकेच्या उष्णकटिबंधीय जंगलात आढळतात. आणि रिकाम्‍या जागी अडगळीत त्‍या आपले पोळे बनवतात तेही मांसापासून बनवलेले असते

त्या मृत प्राणी किंवा कुजणाऱ्या मांसावर बसतात व तिथून मांसाचे छोटे तुकडे चावून नेतात. या मांसाचे तुकडे मधमाशांच्या शरीरात असलेल्या विशेष पचनसंस्थेत (crop) जमा होतात.

त्यानंतर या मांसाचे अंश पचवून त्या एक प्रकारचा गोड पण थोडा आंबूस रस (honey-like substance) तयार करतात, जो त्यांच्या पोळ्यात साठवला जातो.

सामान्य मधमाशा - फुलांवर अवलंबून असतात तर वल्चर बी - मांसावर अवलंबून असतात त्‍यातून आपला आहार मिळवतात

सामान्य मधमाशा - गोड, माणसासाठी उपयुक्त मध तयार करतात तर वल्चर बी आंबूस, आंबटसर व मानवासाठी सुरक्षित नसलेला मध तयार करतात.

या माशांचे जबडे मांस फाडण्यासाठी मजबूत असतात. त्‍यांना डंक नसतो. पण त्‍यांना दात असल्‍यामुळे त्‍या हल्‍ला करतात.

वल्चर बी मृत प्राणी खाऊन जंगलात साफसफाई करणाऱ्या scavenger प्रजातींमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात. त्यामुळे नैसर्गिक चक्रात या मधमाशांचा मोठा उपयोग होतो.

प्राण्यांच्या ‘या’ गोष्‍टी ऐकून अचंबित व्हालं