काय सांगता...! माणूस मांस सहज पचवू शकतो; फक्त 'ही' काळजी घ्यावी?

"लाल मांस पचायला जड असते" हा एक गैरसमज (myth) आहे. खरेतर, मानवी पचनसंस्थेची रचना पाहता, लाल मांस हे सर्वात सहज पचणाऱ्या पदार्थांपैकी एक आहे असा दावा डॉक्टर गगनदीप सिंह यांनी केला आहे.

मांसाहारी प्राण्यांसारखी रचना:

मानवी आतड्यांची (gut) रचना शाकाहारी प्राण्यांपेक्षा मांसाहारी प्राण्यांसारखी अधिक आहे. आपल्या शरीरात ४ पोटे किंवा शाकाहारी प्राण्यांसारखे अत्यंत लांब आतडे (intestine) नसते.

नैसर्गिक पचन क्षमता:

आपल्या शरीराकडे प्रथिने (proteins) कार्यक्षमतेने पचवण्यासाठी सुळे (canines) आणि मजबूत जठर ऍसिड (strong stomach acid) असते.

जड वाटण्याचे खरे कारण:

मांस खाल्ल्यानंतर जड (heavy) वाटण्याचे कारण मांसाऐवजी, ते कार्बोहायड्रेट्स (Carbs) आणि रिफाईन्ड तेलांसोबत (refined oils) एकत्र खाणे हे आहे, ज्यामुळे पचनक्रिया मंदावते.

मांसाचे सोपे पचन:

केवळ मांस (Meat alone) खाल्ल्यास त्याचे पचन सहज होते आणि ते शरीराला पोषणतत्त्वे पुरवते; मात्र, कार्ब्स आणि रिफाईन्ड तेले मिसळल्यास पचनक्रिया संथ होते.

वनस्पतीजन्य पदार्थांमुळे समस्या:

अनेक वनस्पतींमध्ये लेक्टीन (Lectins), ग्लूटेन (Gluten), अँटी-न्यूट्रिएंट्स आणि FODMAPS यांसारखे घटक असतात, ज्यामुळे सूज येणे (bloating), गॅस, IBS (Irritable Bowel Syndrome) आणि ॲलर्जी सारख्या आतड्यांच्या समस्या उद्भवू शकतात.

आहारातील बदल (तेले आणि कार्ब्स टाळा):

पचन चांगले राखण्यासाठी, रिफाईन्ड तेले (जी आतड्यांमध्ये सूज आणतात) टाळावीत आणि मांसासोबत चपाती, भात किंवा बाजरीसारखे कार्बोहायड्रेट्स खाणे टाळावे.

आहारातील बदल :

प्रक्रिया केलेले मांस (processed meats) खाणे टाळावे आणि पचनासाठी नियमितपणे आम्लविरोधी औषधे (antacids) घेणे देखील टाळावे.

पोषणतत्त्वांचे भांडार (Nutrient Density):

लाल मांसामध्ये लोह (Iron), बी१२ (B12), झिंक (Zinc), संपूर्ण ॲमिनो ऍसिड आणि आरोग्यदायी मेद (Healthy fats) यांसारख्या आवश्यक पोषणतत्त्वांचे संयोजन असते, जे कोणत्याही वनस्पतीजन्य पदार्थात मिळत नाही.