अविनाश सुतार
चहा हे सर्वाधिक आवडते पेय आहे. चहा पिताना कोणते पदार्थ टाळावेत हे समजून घेतल्यास चहाची चव आणि आरोग्याचे फायदे असा दुहेरी फायदा मिळतो
अँटिऑक्सिडंट्स जे हृदयाचे आरोग्य जपतात, चयापचय वाढवणारे घटक आणि मन शांत करणारे संयुगे, या सर्वांमुळे चहा लाखो लोकांसाठी दैनंदिन सवयीचा भाग बनला आहे
चहाबरोबर इतर दुग्धजन्य पदार्थ चीज, दही किंवा क्रीम खाल्ल्यास चवीवर आणि पोषणमूल्यावर परिणाम होऊ शकतो, चहात थोडे दूध घालणे ठीक असले तरी चहाबरोबर इतर दुग्धजन्य पदार्थ सेवन करणे टाळावे
दुधातील α-casein हे चहातील पॉलिफेनॉल्सशी जोडले जाऊन अँटिऑक्सिडंट कार्यक्षमता ११–२७% ने कमी करते, ज्यामुळे चहाचे आरोग्यदायी फायदे कमी होतात
चहाबरोबर लिंबूवर्गीय फळे खाल्ल्यास व्हिटॅमिन C आणि चहातील टॅनिन्स यांच्या प्रतिक्रियेमुळे चव कडू किंवा धातूसारखी लागू शकते. या फळांतील आम्लता चहासोबत घेतल्यास पोट बिघडणे किंवा अस्वस्थता येऊ शकते
तिखट पदार्थांसोबत चहा घेणे अनेकदा पोटासाठी त्रासदायक ठरू शकते. तिखटपणासाठी जबाबदार असलेला कॅप्सेसिन हा घटक चहातील टॅनिन्सशी प्रतिक्रिया देऊन आम्लपित्त किंवा जळजळ निर्माण करू शकतो
कच्ची भाजीपाला, संपूर्ण धान्ये, कडधान्ये यांसारखे तंतुमय पदार्थ पचनासाठी आणि आरोग्यासाठी उत्तम असतात. पण हे पदार्थ चहासोबत खाल्ल्यास पोषणशोषणात अडथळा येऊ शकतो
लोह (Iron) हे ऊर्जा उत्पादन, रक्तातील ऑक्सिजन वाहतूक आणि एकूण आरोग्यासाठी अत्यावश्यक आहे. मात्र, चहातील टॅनिन्स आणि ऑक्सलेट्स हे वनस्पतीजन्य लोहाच्या शोषणात अडथळा आणतात
प्रथिने हे स्नायू दुरुस्ती, प्रतिकारशक्ती आणि आरोग्यासाठी महत्त्वाचे असतात. परंतु जास्त प्रथिनयुक्त पदार्थांबरोबर चहा घेतल्यास चहातील अँटिऑक्सिडंट्सच्या शोषणात घट येऊ शकते