जेद्दाह : कल्पना करा, एका अशा भव्य इमारतीची जी एखाद्या कोड्यासारखी दिसते, इतकी विशाल पण तिच्या आत एकही खांब नाही! तुम्ही आत उभे राहून फक्त वर पाहतच राहाल... होय, हे स्वप्न नाही, तर वास्तव आहे! सौदी अरेबियाच्या जेद्दा शहरात असाच एक अभियांत्रिकीचा चमत्कार पाहायला मिळतो...जेद्दाह सुपरडोम, जो जगातील सर्वात मोठा जिओडेसिक डोम आहे. ही केवळ एक भव्य रचना नाही, तर आधुनिक वास्तुकलेचे एक जिवंत उदाहरण आहे जे तुम्हाला थक्क करून सोडेल. चला, याच्या वैशिष्ट्यांबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
जिओडेसिक डोम ही एक विशेष प्रकारची गोलाकार किंवा अर्धगोलाकार रचना असते, जी अनेक त्रिकोणांना जोडून तयार केली जाते. हे त्रिकोण एकत्र येऊन एक अत्यंत मजबूत आणि हलक्या वजनाची रचना तयार करतात, जी कोणत्याही आतील खांबांशिवाय मोठ्या जागेला झाकू शकते. ही रचना प्रसिद्ध अमेरिकन अभियंता आणि भविष्यवेत्ते बकमिन्स्टर फुलर यांनी विकसित केली होती. जेद्दाह सुपरडोम केवळ त्याच्या आकारासाठीच नव्हे, तर इतर अनेक वैशिष्ट्यांसाठीही ओळखला जातो.
भव्य आकार : याचा व्यास 210.107 मीटर (सुमारे 689 फूट 3 इंच) आहे आणि तो 34,636 चौरस मीटर (सुमारे 3,72,820 चौरस फूट) क्षेत्रफळ व्यापतो. तो इतका मोठा आहे की गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये जगातील सर्वात मोठा जिओडेसिक डोम आणि सर्वात मोठे सलग छत असलेला डोम (largest dome with continuous roof) म्हणून त्याची नोंद झाली आहे.
बहुउद्देशीय वापर : हा डोम केवळ एका कामासाठी नसून, अनेक मोठ्या कार्यक्रमांसाठी तयार करण्यात आला आहे. यामध्ये आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शनं, परिषदा, संगीत कार्यक्रम आणि क्रीडा स्पर्धांचे आयोजन केले जाते. सौदी अरेबियाच्या ‘जेद्दा सीझन’सारख्या प्रमुख कार्यक्रमांचा हा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
आतील मोकळी जागा : या डोमची सर्वात खास गोष्ट म्हणजे याच्या आत एकही खांब नाही. यामुळे आत किती मोकळी आणि विशाल जागा असेल याची तुम्ही कल्पना करू शकता, जिथे लोक आरामात फिरू शकतात आणि कोणत्याही कार्यक्रमाचा आनंद घेऊ शकतात.
आधुनिक सुविधा : हा डोम पूर्णपणे वातानुकूलित असून त्यात अत्याधुनिक ऑडिओ-व्हिज्युअल प्रणाली बसवण्यात आली आहे. यात 72 मीटर व्यासाची एक षटकोनी स्क्रीन आणि उत्कृष्ट ध्वनीसाठी 132 लाऊडस्पीकर लावलेले आहेत. या विशाल डोमची निर्मिती करणे हे एखाद्या आव्हानापेक्षा कमी नव्हते. हे बांधकाम करण्यासाठी 200 हून अधिक लोकांच्या टीमने 2 लाखांपेक्षा जास्त तास काम केले. विशेष म्हणजे, कोव्हिड-19 महामारी आणि पुरवठा साखळीतील अडथळ्यांना तोंड देत, हे काम नियोजित वेळेच्या आधीच पूर्ण झाले, जे बांधकाम व्यावसायिकांच्या अद्भुत क्षमतेचे प्रतीक आहे.