अखेरीस इंग्लंडची रणनीती यशस्वी ठरली. गिलला क्रीजमध्येच रोखून धरण्यासाठी, वेगवान गोलंदाजासमोर यष्टीरक्षकाला यष्ट्यांलगत उभे ठेवण्याचा प्रयोग इंग्लंडने मागील कसोटी सामन्यातही केला होता. ऑफ स्टंपच्या बाहेरील टप्प्यावर 130 किमी प्रति तास वेगाने टाकलेला हा चेंडू होता. गिलने पुढे सरसावत चेंडू ऑफ-साइडला अडवण्याचा प्रयत्न केला, परंतु चेंडूने बॅटची हलकीशी बाहेरील कड घेतली आणि थेट यष्टीरक्षकाच्या हातात विसावला. स्मिथला याची तात्काळ खात्री होती आणि त्याने आपल्या सहकाऱ्यांसोबत आनंद साजरा करण्यास सुरुवात केली.
गिल - झेल. जेमी स्मिथ, गो. वोक्स - 16 (44 चेंडू, 2 चौकार)
बेन स्टोक्सने करुण नायरला (४०) माघारी धाडले. जो रूटने दाखवलेल्या अप्रतिम क्षेत्ररक्षणामुळे नायरची झुंजार खेळी संपुष्टात आली. तिसऱ्या पंचांनी या झेलाची पाहणी केली, मात्र रिव्ह्यूमध्ये रूटची बोटे चेंडूच्या खाली स्पष्टपणे असल्याचे दिसून आल्याने झेल वैध ठरवण्यात आला आणि मोठ्या पडद्यावर 'बाद' (OUT) असा निर्णय दर्शवण्यात आला.
रूटसाठी हा एक अविस्मरणीय क्षण होता. हा त्याचा कसोटी क्रिकेटमधील 211 वा झेल ठरला आणि यासह त्याने सर्वाधिक झेल घेणाऱ्यांच्या यादीतील राहुल द्रविडला मागे टाकले. बेन स्टोक्सने आतल्या बाजूला कोन साधून टाकलेला चेंडू गुड लेंथवरून टप्पा पडल्यानंतर सरळ राहिला. क्रीजमध्ये अडकलेल्या नायरने अवघडलेल्या स्थितीत तो खेळण्याचा प्रयत्न केला आणि चेंडू बॅटच्या वरच्या भागाला लागून उडाला. चेंडू यष्टीरक्षक जेमी स्मिथ आणि पहिल्या स्लिपच्या मधून जात होता, परंतु रूटने आपल्या डावीकडे झेप घेत जमिनीपासून काही इंच वर असतानाच दुसऱ्या हाताने तो झेल पकडला.
यामुळे 62 चेंडूंत 40 धावांची नायरची झुंजार खेळी संपुष्टात आली. आपल्या 62 चेंडूंच्या खेळीत त्याने चार चौकार लगावले.
भारत 74/2 विरुद्ध इंग्लंड 387
अविस्मरणीय क्षण.. एका प्रतिष्ठित विक्रमापर्यंत पोहोचण्याचा हा किती अविश्वसनीय मार्ग आहे. हा त्याचा 211 वा झेल होता आणि यासह त्याने कसोटी क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक झेल घेण्याच्या बाबतीत राहुल द्रविडला मागे टाकले आहे. आणि काय तो झेल... खरोखरच एक अविश्वसनीय झेल! पहिल्या स्लिपमध्ये उभ्या असलेल्या रूटने आपल्या डावीकडे झेप घेत जमिनीपासून अवघ्या काही सेंटीमीटर उंचीवर एका हाताने तो झेल टिपला. एक अद्भुत झेल, आणि यामुळे 40 धावांवर खेळणारा करुण नायर तंबूत परतला.
नायरने अप्रतिम टायमिंग साधला! ऑफ स्टंपच्या बाहेर टाकलेल्या पूर्ण लांबीच्या चेंडूवर पुढे सरसावत त्याने कव्हर्समधून एक देखणा ड्राइव्ह लगावला. धाव घेण्याची किंचितही आवश्यकता नव्हती, कारण चेंडू क्षणार्धात सीमारेषेपार गेला.
करुण नायर (18 धावांवर नाबाद) आणि के.एल. राहुल (13 धावांवर नाबाद) यांच्यावर आपली भागीदारी अधिक मजबूत करण्याची जबाबदारी असेल. दुसरीकडे, इंग्लंड सुरुवातीलाच बळी मिळवण्याच्या प्रयत्नात असल्याने, हे अंतिम सत्र अत्यंत उत्कंठावर्धक होण्याची अपेक्षा आहे.
भारत ४४/१ विरुद्ध इंग्लंड ३८७
दोन्ही संघांची धावगती काहीशी मंद राहिली असली, तरी आतापर्यंत हा कसोटी सामना अत्यंत रंजक ठरला आहे. या सत्रातील एक अविस्मरणीय क्षण काही वेळापूर्वी पाहायला मिळाला, जेव्हा जोफ्रा आर्चरने कसोटी क्रिकेटमधील आपल्या पुनरागमनाची नोंद पहिल्याच षटकात यशस्वी जैस्वालचा बळी घेऊन केली. त्याने नव्या चेंडूने पाच षटकांचा एक भेदक टप्पा टाकला, ज्यात त्याने ताशी 145 किमी आणि त्याहून अधिक वेगाने गोलंदाजी केली. त्याच्या गोलंदाजीने सर्वच फलंदाजांची कसोटी पाहिली आणि खेळपट्टीवर चेंडूला मिळणारी असमान उसळी पाहता, हे आव्हान पुढेही कायम राहण्याची शक्यता आहे. जोपर्यंत चेंडू नवा आणि कठीण आहे, तोपर्यंत त्याला खेळपट्टीवरून चांगली हालचालही मिळत आहे. या पार्श्वभूमीवर, इंग्लंडची 387 धावांची धावसंख्या एक उपयुक्त धावसंख्या ठरते. अंतिम सत्राच्या खेळाला थोड्याच वेळात पुन्हा सुरुवात होईल.
हे दृश्य पाहण्यासारखे होते... संपूर्ण लॉर्ड्स मैदानावर जल्लोषाला उधाण आले.. चाहते जोफ्रा आर्चरच्या पुनरागमनाची आतुरतेने वाट पाहत होते आणि त्याने जवळपास तात्काळ, आपल्या खास शैलीत ती कामगिरी करून दाखवली. त्याच्या वेगवान आणि सरळ चेंडूने जैस्वालला पूर्णपणे निष्प्रभ केले. मधल्या यष्टीच्या रेषेत आलेल्या चेंडूने जैस्वालच्या बॅटची कडा घेतली आणि ब्रुकने तो झेल अचूकपणे घेतला. त्यानंतर आर्चरने जल्लोष करत आनंद साजरा केला. जैस्वाल आठ चेंडूत फक्त 13 धावा करू शकला.
यशस्वी जैस्वालने भारताच्या डावाची शानदार सुरुवात केली. त्याने एकाच षटकात तीन चौकार लगावले. या षटकात एकूण 13 डावाच्या धावा वसूल केल्या. यामध्ये खेळपट्टीच्या दोन्ही बाजूंना मारलेले उत्कृष्ट फटके आणि स्लिपमधून गेलेला एक नशिबवान चौकार यांचा समावेश आहे. पुढच्या षटकात दुसऱ्या टोकाकडून दुखापतीतून पुनरागमन करणारा जोफ्रा आर्चर आला.
लॉर्ड्स कसोटी सामन्याच्या दुस-या दिवशी इंग्लंडचा पहिला डाव 387 धावांवर संपुष्टात आला. भारताकडून जसप्रीत बुमराहने सर्वाधिक 5 बळी घेतले. तर, इंग्लंडकडून जो रूटने सर्वाधिक (104) धावा केल्या. जेमी स्मिथ (51) आणि ब्रायडन कार्स (56) यांनीही अर्धशतकी खेळी साकारली.
इंग्लंडच्या डावाचा आढावा
इंग्लंडने दुसऱ्या दिवशी 4 बाद 251 धावांवरून पुढे खेळण्यास सुरुवात केली, मात्र त्यानंतर त्यांना मोठे धक्के बसले. बुमराहने भेदक मारा करत पहिला बेन स्टोक्स (44) त्यानंतर जो रूट (104) आणि ख्रिस वोक्स (0) यांना पॅव्हेलियनमध्ये धाडले. मात्र, यानंतर, स्मिथ आणि कार्स यांनी डाव सावसला. या जोडीने 114 चेंडूंत 84 धावांची महत्त्वपूर्ण भागीदारी रचली आणि संघाची धावसंख्या 350 धावांच्या पुढे नेली. भारताकडून बुमराहव्यतिरिक्त, नितीश रेड्डी आणि मोहम्मद सिराज यांनी प्रत्येकी 2 बळी घेतले, तर रवींद्र जडेजाला 1 विकेट मिळाली.
जो रूटचे भारताविरुद्ध 11 वे शतक
रूटने 199 चेंडूंचा सामना करत 104 धावा केल्या. त्याच्या खेळीत 10 चौकारांचा समावेश होता. हे त्याच्या कसोटी कारकिर्दीतील 37 वे आणि भारताविरुद्धचे 11 वे शतक ठरले, जे त्याने 192 चेंडूंमध्ये पूर्ण केले. या खेळीदरम्यान, रूटने इंग्लंडमध्ये खेळताना आपल्या 7000 कसोटी धावा पूर्ण केल्या. इंग्लंडच्या भूमीवर हा टप्पा गाठणारा तो पहिलाच इंग्लिश फलंदाज ठरला आहे. याबरोबरच, त्याने भारताविरुद्ध सर्व प्रकारच्या आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये मिळून आपल्या 4000 धावांचा टप्पाही पूर्ण केला.
बुमराह संघाचे नेतृत्व करत मैदानाबाहेर परतला आणि त्याने प्रेक्षकांच्या कौतुकाचा स्वीकार केला. पहिल्या सत्रातील दुसऱ्या तासात एकही बळी न मिळाल्यानंतर, भारताने सामन्यात यशस्वी पुनरागमन केले. सिराजने स्मिथला बाद केले, तर आर्चरदेखील फार काळ खेळपट्टीवर टिकू शकला नाही. तथापि, ब्रायडन कार्सने 6 चौकारांच्या मदतीने आपल्या कसोटी कारकिर्दीतील सर्वोत्तम धावसंख्या उभारून भारताला चांगलेच त्रस्त केले. याशिवाय, भारताने 31 अतिरिक्त धावा दिल्या. दुसऱ्या डावात या कामगिरीत सुधारणा करण्यावर संघाचे लक्ष केंद्रित असेल.
अखेर यश मिळाले. विविध प्रकारचे चेंडू टाकून पाहिल्यानंतर, सिराजने फलंदाजाविरुद्ध आपल्या जुन्या आणि यशस्वी यॉर्कर अस्त्राचा वापर केला. 137 किमी प्रति तास वेगाचा हा यॉर्कर चेंडू अखेरच्या क्षणी आतल्या दिशेने वळला. मात्र, कार्स चेंडू खेळण्यासाठी क्रीझमध्ये बराच आडवा सरकला होता, ज्यामुळे तो चेंडूपर्यंत पोहोचूच शकला नाही. त्याचा फ्लिक करण्याचा प्रयत्न फसला आणि चेंडू थेट मधल्या आणि ऑफ यष्टीच्या पायथ्याशी जाऊन आदळला. या बळीनंतर गौतम गंभीरने आनंद व्यक्त केला आणि संघाला खेळपट्टीवर 'हेवी रोलर' वापरण्याचा सल्ला दिला.
एका बाजूने गडी बाद होत असल्याने, कार्सने आता सावध पवित्रा सोडून दिला आहे. चेंडू पाहून त्यावर प्रहार करणे, हेच धोरण त्याने अवलंबले आहे आणि सध्याच्या परिस्थितीत ते आवश्यकही आहे. सिराजच्या एका धीम्या गतीच्या चेंडूवर त्याने सरळ मैदानावर सुंदर फटका खेळत आपले अर्धशतक पूर्ण केले. एकंदरीत सामन्याची स्थिती पाहता, कार्सने झळकावलेले हे अर्धशतक संघासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरले आहे.
अखेर तो क्षण आलाच. जसप्रीत बुमराहने लॉर्ड्सवर पहिल्यांदाच पाच बळी घेण्याचा मान मिळवला आणि त्याचे नाव आता येथील प्रतिष्ठित सन्मान फलकावर कोरले जाईल.
बुमराहने टाकलेला चेंडू टप्पा पडल्यानंतर वेगाने आतल्या बाजूला वळला आणि त्यावर आर्चरने एक अत्यंत निष्प्रभ फटका खेळला. तो ना पूर्णपणे पुढे आला, ना मागे गेला. केवळ आशेने त्याने आपली बॅट पुढे केली, परंतु चेंडू सापासारखा आत शिरत यष्ट्या उद्ध्वस्त करण्यात यशस्वी ठरला.
विशेष म्हणजे, चेंडू उंचावून आनंद साजरा करण्यास बुमराह काहीसा संकोच करत होता, परंतु सिराजने त्याला तसे करण्यास प्रोत्साहित केले.
मोहम्मद सिराजने उत्तम लयीत असलेल्या जेमी स्मिथला (51) बाद करत भारताला महत्त्वपूर्ण यश मिळवून दिले. सिराजसाठी ही एक प्रकारे भरपाईच ठरली. के. एल. राहुलने सिराजच्याच गोलंदाजीवर स्मिथचा अवघ्या 5 धावांवर झेल सोडला होता, मात्र अखेरीस सिराजनेच त्याला तंबूचा रस्ता दाखवला. बाद केल्यानंतर त्याने ड्रेसिंग रूमच्या दिशेने काहीतरी इशारा केला.
सिराजने टाकलेला हा चेंडू उत्कृष्ट दर्जाचा होता. ऑफ स्टंपच्या बाहेर टप्पा पडून आतल्या दिशेने आल्यानंतर तो पुरेसा बाहेरच्या दिशेने वळला. स्मिथने सरळ ड्राइव्ह मारण्याचा प्रयत्न केला, परंतु चेंडूने बॅटची जाड बाहेरील कड घेतली आणि यष्टीरक्षकाकडे गेला.
जेमी स्मिथ 56 चेंडूंत 51 धावा करून ध्रुव जुरेलकडे झेल देऊन बाद झाला. त्याच्या या खेळीत सहा चौकारांचा समावेश होता. त्याने ब्रायडन कार्ससोबत आठव्या विकेटसाठी 80 पेक्षा जास्त धावांची भागीदारी केली.
सिराजच्याच गोलंदाजीवर के. एल. राहुलने स्मिथला 5 धावांवर जीवदान दिले होते, मात्र अखेरीस सिराजनेच त्याला तंबूचा रस्ता दाखवला. बाद केल्यानंतर सिराजने ड्रेसिंग रूमच्या दिशेने बोटांनी काहीतरी इशारा केला, जो कदाचित 2-0 असा असावा.
त्याच्या या इशाऱ्याबद्दल निश्चित काही सांगता येत नसले तरी, सिराजने टाकलेला चेंडू मात्र लाजवाब होता. ऑफ स्टंपच्या बाहेर पुढे टप्प्याचा चेंडू आतल्या बाजूने येऊन बाहेरच्या दिशेने वळला, ज्यावर स्मिथने शरीरापासून दूर पंच करण्याचा प्रयत्न केला आणि चेंडूने त्याच्या बॅटची बाहेरील कड घेतली. यष्टीरक्षक जुरेलने आपल्या उजवीकडे झेपावत जमिनीपासून काही इंच वर हा शानदार झेल घेतला.
पहिल्या सत्रात परस्परविरोधी चित्र पाहायला मिळाले. जसप्रीत बुमराहने सत्राच्या सुरुवातीलाच स्थिरावलेले फलंदाज - बेन स्टोक्स (44) आणि जो रूट (104) यांना बाद करून भारताला उत्कृष्ट सुरुवात करून दिली. या प्रमुख वेगवान गोलंदाजाने ख्रिस वोक्सलाही (0) शून्यावर तंबूत धाडत दुसऱ्या दिवशी इंग्लंडच्या डावाला सुरुवातीलाच हादरे दिले.
मात्र त्यानंतर, जेमी स्मिथ (नाबाद 51) आणि ब्रायडन कार्स (नाबाद 33) यांनी आठव्या गड्यासाठी 82 धावांची चिवट आणि अभेद्य भागीदारी रचत इंग्लंडचा डाव सावरला. या जोडीने इंग्लंडच्या धावसंख्येला 350 धावांचा टप्पा पार करून दिला. यजमान संघाने सकाळच्या सत्रात 22 षटकांमध्ये तीन गड्यांच्या मोबदल्यात 102 धावा जोडल्या.
पहिल्या सत्राचा खेळ समाप्त झाला आहे. या सत्राच्या अखेरीस ध्रुव जुरेलच्या बोटांनाही दुखापत झाली. जेमी स्मिथने ब्रायडन कार्सच्या साथीने इंग्लंडसाठी भक्कम भागीदारी केली. दोघांनी मिळून उपहारापर्यंत 82 धावांचे योगदान दिले आहे. कार्सदेखील उत्तम लयीत दिसत आहे. परंतु, स्मिथ हा भारतासाठी मोठा धोका ठरत आहे. आगामी सत्र भारतीय संघासाठी संघर्षपूर्ण ठरण्याची शक्यता आहे, तरीही इंग्लंडचा डाव लवकरात लवकर गुंडाळण्याचाच भारताचा प्रयत्न असेल.
नितीश रेड्डीच्या गोलंदाजीवर जेमी स्मिथने एक धाव घेत आपले अर्धशतक पूर्ण केले. रेड्डीने लेग स्टंपच्या दिशेने पुढे टप्प्याचा चेंडू टाकला होता, ज्यावर स्मिथने स्क्वेअर लेगच्या मागे सुरेख फ्लिक केले.
स्मिथ हा भारतीय गोलंदासाठी नवा कर्दनकाळ ठरला आहे. त्याने धावांचा ओघ अविरतपणे सुरू ठेवला आहे. एजबॅस्टन येथील शतक आणि अर्धशतकानंतर, ऐतिहासिक लॉर्ड्स मैदानावरही पहिल्या डावात अर्धशतकी खेळी साकारली आहे. त्याने आपली बॅट उंचावून प्रेक्षकांच्या अभिवादनाचा स्वीकार केला.
चौकार... आज प्रथमच गोलंदाजीस आलेल्या नितीश कुमार रेड्डीच्या चेंडूवर ब्रायडन कार्सने (20*) एक सुरेख चौकार लगावला. या फटक्यासोबतच, जेमी स्मिथसोबत (39*) आठव्या गड्यासाठीची 50 धावांची भागीदारीही पूर्ण झाली विशेषतः, जसप्रीत बुमराहच्या भेदक माऱ्याच्या आणि चेंडू बदलण्याच्या सुरू असलेल्या वादाच्या पार्श्वभूमीवर, या जोडीने दिलेली ही चिवट झुंज अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरते.
पंच शरफुद्दौला यांच्याकडून चेंडूची तपासणी केली जात आहे. ते चेंडू गेजमधून (रिंगमधून) पार करून पाहत आहेत. आता ते पंच पॉल रायफल यांच्या दिशेने जात आहेत. असे दिसते की, चेंडू बदलण्याची भारताची मागणी मान्य होणार आहे. चौथे पंच मैदानात दाखल झाले आहेत.
बाल्कनीत बसलेले गौतम गंभीर, 'या चेंडूंचे नेमके काय चालले आहे,' अशा आशयाचे हावभाव मॉर्केलकडे करताना दिसत आहेत. बदली म्हणून आलेला चेंडू केवळ 48 चेंडूंनंतरच पुन्हा बदलण्याची गरज निर्माण झाली आहे. आता त्यांच्याकडे 19 षटके जुना चेंडू उपलब्ध आहे का, हा प्रश्न आहे.
अखेरीस, एक चेंडू निवडून तो आकाश दीपकडे सोपवण्यात आला. गिलने चेंडूवर नजर टाकली आणि चेहऱ्यावर स्मितहास्य आणत तो चेंडू चमकवण्याची जबाबदारी असलेल्या के. एल. राहुलकडे दिला. आता या बदलामुळे भारतीय संघाला आपला सूर पुन्हा गवसतो का, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल.
लॉर्ड्स मैदानात चेंडू बदलण्याच्या नाट्यमय घडामोडी घडत आहेत. यावेळचा गोंधळ स्पष्ट दिसत आहे. भारतीय कर्णधार शुभमन गिल अद्यापही चेंडूवर समाधानी नाही. पंचांसोबत त्याची तीव्र चर्चा सुरूच आहे. भारताने चेंडू बदलण्याची मागणी केली. पंचांनी सुरुवातीला यास नकार दिला, मात्र नंतर त्यांनी ही मागणी मान्य केली. परंतु, बदली म्हणून देण्यात आलेला चेंडू खूपच जुना वाटत होता. अगदी समालोचकांनाही असे वाटले की, बॅटला लागल्यानंतर चेंडूतून दबका आवाज येत आहे. ड्रिंक्स ब्रेकदरम्यान गिलने पुन्हा पंचांशी युक्तिवाद केला, परंतु त्याच्या म्हणण्याकडे लक्ष दिले गेले नाही.
जेमी स्मिथने (27 चेंडूंत 29) मोहम्मद सिराजच्या गोलंदाजीवर दोन धावा घेत इंग्लंडचा 300 धावांचा टप्पा पूर्ण केला.
सिराजने आपल्या गोलंदाजीची सुरुवात एका दिशाहीन चेंडूने केली. त्याचा आखूड टप्प्याचा चेंडू स्मिथच्या पॅडच्या दिशेने जात होता, ज्यावर स्मिथने स्क्वेअर लेगच्या मागे सहजतेने फटका खेळत दोन धावा काढल्या. तथापि, डीपमध्ये यशस्वी जैस्वालने चपळाईने झेप घेत चेंडू अडवल्यामुळे इंग्लंडला अधिक धावा घेता आल्या नाहीत.
एका लक्षवेधी घटनेत, भारतीय संघाने सामन्यातील चेंडूच्या स्थितीवर आक्षेप नोंदवला. विशेष म्हणजे, हा चेंडू केवळ 10 षटके जुना असतानाही भारताने ही मागणी केली. पंचांनी बॉल गेजमधून चेंडू तपासला असता, तो रिंगमधून आरपार गेला नाही. अखेरीस, भारतीय संघाची विनंती मान्य करण्यात आली असून मैदानावर बदली चेंडू आणण्यात आला आहे.
या संपूर्ण प्रकारादरम्यान, भारतीय खेळाडू शुभमन गिल आणि पंच यांच्यात तीव्र वाद-संवाद झाल्याचे दिसून आले. वेगवान गोलंदाज मोहम्मद सिराजनेही पंचांकडे याबाबत आपली तक्रार नोंदवली.
मात्र, बदली म्हणून आणलेल्या नव्या चेंडूवरही भारतीय खेळाडू समाधानी नसल्याचे स्पष्ट झाले. स्टंप माइकवर मोहम्मद सिराजचे बोलणे ऐकू आले, ज्यात तो म्हणाला, "हा चेंडू केवळ 10 षटके जुना आहे? खरंच?' या प्रतिक्रियेवरून भारतीय संघ नव्या चेंडूच्या स्थितीबाबत साशंक असल्याचे स्पष्ट होत आहे.
जो रूटच्या नावावर नवे विक्रम
लॉर्ड्सवर जो रूटच्या मागील तीन धावसंख्या : 143, 103, आणि 104
जॅक हॉब्स (1912-26) आणि मायकल वॉन (2004-05) यांच्यानंतर लॉर्ड्सच्या मैदानावर सलग तीन शतके झळकावणारा तो तिसरा फलंदाज ठरला आहे.
भारताविरुद्ध 60 डावांमध्ये हे त्याचे 11वे शतक असून, त्याने स्टीव्ह स्मिथच्या (46 डावांत 11 शतके) सर्वाधिक शतकांच्या विक्रमाशी बरोबरी केली आहे.
यष्टीरक्षकांकडून सर्वात कमी डावांत 1000 धावा
21 - क्विंटन डी कॉक / जेमी स्मिथ
22 - दिनेश चंडिमल / जॉनी बेअरस्टो
23 - कुमार संगकारा / एबी डिव्हिलियर्स
24 - जेफ डुजॉन
यष्टीरक्षकांकडून सर्वात कमी चेंडूंत 1000 कसोटी धावा
1303 - जेमी स्मिथ
1311 - सर्फराज अहमद
1330 - ॲडम गिलख्रिस्ट
1367 - निरोशन डिकवेला
1375 - क्विंटन डी कॉक
बुमराह गोलंदाजीला... आणि वोक्स झेलबाद बदली खेळाडू ध्रुव जुरेलने घेतलेला हा झेल पंचांनी सुरुवातीला नाकारला होता, मात्र भारताने तात्काळ रिव्ह्यू घेतला. बुमराहने अपील करण्यास काहीसा उशीर केला असला तरी, स्लिपमधील क्षेत्ररक्षक अधिक उत्साही होते. स्टंप माईकवर 'आवाज आला आहे' असे ऐकू आल्यानंतर शुभमन गिलने रिव्ह्यूसाठी आग्रह धरला. अल्ट्राएज तंत्रज्ञानामध्ये चेंडू बॅटच्या कडेजवळून जाताना स्पष्ट स्पाईक दिसून आल्याने भारताचा हा रिव्ह्यू यशस्वी ठरला. पंचांच्या या निर्णयामुळे वोक्स आश्चर्यचकित झाला आणि त्याने मैदान सोडले.
ऑफ-स्टंपच्या बाहेर गुड-लेंग्थपेक्षा किंचित पुढच्या टप्प्यावर पडलेला हा चेंडू, थोडी उसळी घेत बाहेरच्या दिशेने वळला. वोक्सने त्यावर बचावात्मक फटका खेळण्याचा प्रयत्न केला असता, चेंडूने बॅटचा हलकासा स्पर्श घेतला आणि तो यष्टीरक्षकाच्या हाती विसावला. पुनर्निर्णयाअंती मैदानावरील पंचांचा निर्णय बदलण्यात आला. यासह, बुमराह आता हॅट्ट्रिकच्या उंबरठ्यावर पोहोचला.
बुमराह गोलंदाजीला... आणि रूट त्रिफळाचीत! बुमराहने कसोटी क्रिकेटमध्ये 11व्यांदा जो रूटची शिकार केली आहे. दुसरा नवीन चेंडू प्रभावी ठरत असून, भारताने सामन्याच्या दुस-या दिवशी पहिल्या सत्रात अचूक मारा केला आहे. ऑफ-स्टंपच्या बाहेर गुड-लेंग्थपेक्षा किंचित पुढच्या टप्प्यावर टाकलेल्या या चेंडूने रूटला बचावात्मक फटका खेळण्यासाठी पुढे येण्यास प्रवृत्त केले, मात्र चेंडूने किंचित आतल्या बाजूला वळण घेत बॅटची आतील कड घेतली आणि तो थेट मधल्या यष्टीवर जाऊन आदळला. मैदान सोडताना रूटने आपली बॅट उंचावून प्रेक्षकांच्या टाळ्यांच्या कडकडाटाला प्रतिसाद दिला.
मोठी चूक... सामान्यतः स्लिपमध्ये अत्यंत सुरक्षित क्षेत्ररक्षक मानल्या जाणाऱ्या के. एल. राहुलकडून धोकादायक फलंदाज जेमी स्मिथचा झेल सुटला. चेंडू अपेक्षेपेक्षा अधिक वेगाने आणि उसळी घेऊन आल्याने राहुलकडून गदबड झाली आणि चेंडू जमीनीवर पडला. सिराजने उत्तम गोलंदाजी करूनही त्याला कोणतेही यश मिळाले नव्हते, त्यामुळे या चुकीमुळे तो प्रचंड निराश दिसला. या चुकीमुळे जेमी स्मिथला त्याच्या खेळीच्या सुरुवातीलाच एक मोठे जीवनदान मिळाले आहे.
बुमराह गोलंदाजीला... आणि स्टोक्स त्रिफळाचीत! एका अविश्वसनीय आणि भेदक चेंडूने स्टोक्सचा त्रिफळा उडवला! हे केवळ बुमराहच करू शकणार! काल बुमराहने हॅरी ब्रूकला आतल्या बाजूला वेगाने आलेल्या चेंडूवर (nip-backer) तंबूत धाडले होते, आणि आज इंग्लंडच्या कर्णधारासाठी तो कर्दनकाळ ठरला.
राऊंड द विकेट गोलंदाजी करताना बुमराहने ऑफ-स्टंपच्या बाहेर योग्य टप्प्यावर चेंडू टाकला. चेंडूने अनपेक्षितपणे आतल्या दिशेने वळण घेतले आणि क्रीजमध्येच अडकलेल्या स्टोक्सची बचावात्मक फळी भेदून तो थेट ऑफ-स्टंपच्या वरच्या भागावर आदळला, ज्यामुळे यष्टी उखडली गेली. स्टोक्सने 110 चेंडूत चार चौकारांसह 44 धावा काढल्य. त्याने रूटसोबत पाचव्या विकेटसाठी 88 धावांची भागीदारी केली.
चौकार... जो रूटने (192 चेंडूंत 103*) जसप्रीत बुमराहच्या गोलंदाजीवर चौकार लगावत भारताविरुद्ध आपले 11वे कसोटी शतक पूर्ण केले. या शतकासाठी रूटला अपेक्षेपेक्षा अधिक काळ प्रतीक्षा करावी लागली, मात्र, शुक्रवारी (दि. 11) आज दिवसाच्या सुरुवातीलाच त्याने हे लक्ष्य साध्य केले. आपले 37वे कसोटी शतक पूर्ण करताच लॉर्ड्सचे संपूर्ण मैदान 'रूऽऽऽऽऽट' च्या जयघोषाने दुमदुमून गेले. या शतकासह, त्याने सर्वकालीन महान फलंदाजांच्या यादीत राहुल द्रविड आणि स्टीव्ह स्मिथ यांना मागे टाकले आहे.
हे शतक त्याच्यासाठी किती महत्त्वपूर्ण आहे, हे त्याने हवेत उडी मारून आनंद साजरा करत आणि हेल्मेटवरील बोधचिन्हाला चुंबन घेऊन दाखवून दिले. तथापि, शतक पूर्ण करणारा हा फटका काहीसा अनपेक्षित होता; ऑफ-स्टंपच्या बाहेर जाणाऱ्या चेंडूवर बॅटची कड लागली आणि चेंडू क्षेत्ररक्षकांच्या बाजूने सीमारेषेपार गेला.
भारताविरुद्धच्या लॉर्ड्स कसोटीत जो रूटने आणखी एक शतक पूर्ण केले आहे. पहिल्या दिवशी रूट 99 धावांवर नाबाद परतला होता. दुसऱ्या दिवसाचा खेळ सुरू होताच त्याने त्याच्या कसोटी करिअरमधील 37व्या शतकाला गवसणी घातली.
इंग्लंडचा कर्णधार बेन स्टोक्स पहिल्या दिवसाच्या खेळाच्या अखेरच्या अर्ध्या तासात मांडीचा स्नायू खेचला गेल्याने काहीसा अस्वस्थ दिसत होता. तथापि, आता त्याची प्रकृती सुधारली असून तो खेळण्यासाठी पूर्णपणे सज्ज असल्याची पुष्टी करण्यात आली आहे.
स्टोक्स आता मैदानावर स्थिरावला असून इंग्लंडची स्थिती अधिक मजबूत करण्यावर त्याचे लक्ष असेल. सकाळच्या सत्रात तो नवीन चेंडूचा कसा सामना करतो, हे पाहणे सामन्याच्या दृष्टीने निर्णायक ठरेल.
भारतीय चाहत्यांसाठी ही एक निराशाजनक बातमी आहे. सामन्याच्या सुरुवातीपूर्वीच भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने (BCCI) याची पुष्टी केली आहे की, बोटाच्या दुखापतीमुळे ऋषभ पंतच्या प्रकृतीवर अद्यापही लक्ष ठेवले जात आहे. त्यामुळे ध्रुव जुरेलच यष्टिरक्षणाची जबाबदारी सांभाळेल.
भारत आणि इंग्लंड यांच्यातील तिसऱ्या कसोटी सामन्याचा दुसरा दिवस, लॉर्ड्स क्रिकेट मैदानावर मालिकेसाठी निर्णायक ठरू शकतो. कोणताही एक संघ सामन्यावर आपले वर्चस्व प्रस्थापित करू शकतो. यजमान संघाचा अनुभवी फलंदाज जो रूट आपल्या 37व्या कसोटी शतकाच्या समीप पोहोचला असून संथ खेळपट्टीवर धावांचा डोंगर उभारण्याचा इंग्लंडचा प्रयत्न असेल. रूटला दुसऱ्या बाजूने बेन स्टोक्सची साथ लाभली आहे. हे दोन अनुभवी खेळाडू पहिल्या दिवसाच्या 4 बाद 251 धावसंख्येवरून संघाला 400 धावांच्या पुढे नेण्याचा प्रयत्न करतील. दुसरीकडे, भारतीय संघ इंग्लंडचा डाव 350 धावांच्या आत गुंडाळण्याच्या उद्देशाने झटपट बळी मिळवण्याचे लक्ष्य ठेवून मैदानात उतरेल.
भारताच्या वेगवान गोलंदाजांच्या त्रिकुटाने, म्हणजेच जसप्रीत बुमराह, मोहम्मद सिराज आणि आकाश दीप यांनी निराशाजनक कामगिरी केली. त्यांना सातत्याने बळी मिळवण्यात अपयश आले. पहिल्या दिवशी नितीश कुमार रेड्डी हा भारताचा सर्वोत्तम गोलंदाज ठरला, हेच गोलंदाजांच्या कामगिरीबद्दल बरेच काही सांगून जाते. या अष्टपैलू खेळाडूने केलेल्या कामगिरीमुळेच भारतीय संघ काही प्रमाणात सामन्यात टिकून आहे, अन्यथा अँडरसन-तेंडुलकर ट्रॉफीच्या या तिसऱ्या कसोटीत पाहुणा संघ मोठ्या संकटात सापडला असता.
पहिल्या दिवशी काय घडले?
पहिल्या दिवसाचा खेळ दोन्ही संघांसाठी संमिश्र स्वरूपाचा राहिला, तरीही इंग्लंडचा संघ अधिक समाधानी असेल, कारण त्यांचे दोन अनुभवी फलंदाज, रूट आणि स्टोक्स, मैदानावर नाबाद आहेत. सलामीच्या दिवशी नितीश कुमार रेड्डी भारताचा सर्वात यशस्वी गोलंदाज ठरला. त्याने इंग्लंडचे सलामीवीर बेन डकेट आणि झॅक क्रॉली यांना एकाच षटकात तंबूत पाठवले.
त्यानंतर रवींद्र जडेजाने ऑली पोपला आपल्या फिरकीच्या जाळ्यात अडकवले, तर जसप्रीत बुमराहने हॅरी ब्रूकला बाद केले. इंग्लंडने 'अँटी-बॅझबॉल' रणनीती अवलंबत सावध पवित्रा घेतला आणि चेंडूच्या गुणवत्तेनुसार खेळण्यावर भर दिला. पहिल्या दिवशी इंग्लंडची धावगती केवळ तीन धावा प्रति षटक होती. गेल्या तीन वर्षांतील इंग्लंडची आक्रमक खेळी पाहता, ही बाब क्रीडाप्रेमींसाठी आश्चर्याचा धक्का असू शकते.
पहिल्या दिवसाचा खेळ संपल्यानंतर ऑली पोपने सांगितले की, यजमान संघ भारतावर दबाव निर्माण करण्यासाठी किमान 400-500धावा करण्याचे लक्ष्य ठेवून आहे. पोपने जो रूटसोबत तिसऱ्या गड्यासाठी 100 पेक्षा अधिक धावांची भागीदारी केली होती. तथापि, तिसऱ्या सत्राच्या पहिल्याच चेंडूवर जडेजाने त्याला बाद करून ही जोडी फोडली.
लॉर्ड्सवरील भारताची कामगिरी
सध्या सुरू असलेल्या सामन्यापूर्वी भारताने लॉर्ड्सवर 19 कसोटी सामने खेळले असून, त्यापैकी केवळ 3 सामन्यांत विजय मिळवला आहे. 12 सामन्यांत भारताला पराभव पत्करावा लागला आहे, तर उर्वरित चार सामने अनिर्णित राहिले आहेत. यापूर्वी 2021 मध्ये, क्रिकेटच्या पंढरीत झालेल्या कसोटी सामन्यात विराट कोहलीच्या नेतृत्वाखाली भारतीय संघाने इंग्लंडविरुद्ध एक अविस्मरणीय विजय नोंदवला होता.