ओल्ड ट्रॅफर्डच्या मैदानावर आज एका अविश्वसनीय आणि तितक्याच धाडसी दृश्याने क्रिकेटजगताचे लक्ष वेधून घेतले. भारतीय संघाचा यष्टिरक्षक-फलंदाज ऋषभ पंत, पायाला गंभीर दुखापत झालेली असतानाही, वेदनांवर मात करत संघासाठी फलंदाजीस उतरला. शार्दूल ठाकूर बाद झाल्यानंतर पॅव्हेलियनमधून लंगडतच मैदानाच्या दिशेने येणाऱ्या पंतला पाहून उपस्थित प्रेक्षकांनी टाळ्यांच्या कडकडाटात उभे राहून मानवंदना दिली.
ऋषभ पंतच्या या कृतीने केवळ भारतीय संघाचेच नव्हे, तर प्रतिस्पर्धी इंग्लंडच्या खेळाडूंचे आणि जगभरातील क्रिकेटरसिकांचे मन जिंकले आहे. धाव घेताना त्याला प्रचंड त्रास होत असल्याचे स्पष्ट दिसत होते, तरीही त्याने हार मानली नाही.
पंतच्या या निर्णयाने भारतीय संघाला एक मोठे मानसिक बळ मिळाले. तो डावात किती धावा करतो, यापेक्षाही त्याचा हा अविश्वसनीय संघर्ष अधिक महत्त्वाचा ठरला. कठीण परिस्थितीत संघासाठी सर्वस्व पणाला लावण्याची त्याची ही वृत्ती युवा खेळाडूंसाठी एक प्रेरणास्रोत आहे. पंतच्या या कृतीची नोंद भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासात एक अविस्मरणीय क्षण म्हणून निश्चितच घेतली जाईल.
खेळाच्या मैदानावर जेव्हा खेळाडू पाय ठेवतो, तेव्हा त्याच्या मनात एकच ध्यास असतो - आपल्या संघाला विजय मिळवून देण्याचा. पण कधी कधी, हा प्रवास सोपा नसतो. शरीरावर जखमा, दुखापती, आणि वेदनांचा मारा सहन करत, तरीही खेळाडू मैदानावर उतरतो. त्याच्या या जिद्दीने आणि त्यागाने प्रेक्षकांच्या मनात एक वेगळीच जागा निर्माण होते. अशा खेळाडूंच्या कथा केवळ खेळापुरत्या मर्यादित नसतात; त्या प्रत्येक व्यक्तीला जीवनात लढण्याची प्रेरणा देतात.
पण काही क्षण असे येतात, जेव्हा दुखापतीच्या वेदना आणि शारीरिक मर्यादा त्याच्या मार्गात अडथळे आणतात. तरीही, काही खेळाडू आपल्या लढवय्या वृत्तीने आणि संघाप्रती असलेल्या निष्ठेने मैदान सोडत नाहीत. अनिल कुंबळे, ग्लेन मॅक्सवेल, नॅथ लायन, शमर जोसेफ आणि ऋषभ पंत यांच्या अशा प्रेरणादायी कहाण्या क्रिकेटच्या इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी नोंदल्या गेल्या आहेत.
2002 मध्ये वेस्ट इंडीजविरुद्धच्या अँटिग्वा कसोटी सामन्यात भारताच दिग्गज फिरकीपटू अनिल कुंबळेचा सामन्यादरम्यान त्याचा जबडा तुटला होता. णि डॉक्टरांनी त्याला विश्रांतीचा सल्ला दिला होता. पण कुंबळे थांबला नाही. चेहरा बँडेजने बांधलेल्या अवस्थेत ते पुन्हा मैदानावर उतरला. वेदनांनी ग्रासले असताना त्याने गोलंदाजी करत ब्रायन लारासारख्या दिग्गज फलंदाजाला तंबूत धाडले. त्याच्या या त्यागाने भारतीय संघाला केवळ आघाडी मिळवून दिली नाही, तर प्रत्येक क्रिकेटप्रेमीच्या मनात त्यांच्याबद्दल आदर निर्माण झाला. कुंबळेने सिद्ध केले की, खऱ्या खेळाडूसाठी संघाचे ध्येय स्वतःच्या वेदनेपेक्षा मोठे असते.
2023 च्या विश्वचषकात ऑस्ट्रेलियाचा विस्फोटक फलंदाज ग्लेन मॅक्सवेलने अफगाणिस्तानविरुद्धच्या सामन्यात एक अविस्मरणीय खेळी साकारली. पायाला क्रॅम्प्स आणि कमरेच्या दुखापतीने त्रस्त असताना मॅक्सवेलने मैदान सोडण्यास नकार दिला. ऑस्ट्रेलिया 91 धावांवर 7 बाद असताना, मॅक्सवेलने एकट्याच्या जोरावर 201 धावांची नाबाद खेळी केली, ज्यात 21 चौकार आणि 10 षटकारांचा समावेश होता. त्याच्या या खेळीने ऑस्ट्रेलियाला केवळ विजय मिळवून दिला नाही, तर विश्वचषकातील सेमीफायनलचे तिकीटही निश्चित केले. मॅक्सवेलच्या या लढवय्या वृत्तीने जगभरातील क्रिकेटप्रेमींना थक्क केले आणि त्याला ‘मॅक्सी’ ही उपाधी खऱ्या अर्थाने सार्थ ठरली.
2023 च्या अॅशेस मालिकेतील दुसऱ्या कसोटी सामन्यात ऑस्ट्रेलियाचा फिरकीपटू नॅथ लायनने आपल्या जिद्दीची चुणूक दाखवली. लॉर्ड्सच्या मैदानावर क्षेत्ररक्षण करताना त्याच्या पायाच्या स्नायूंना गंभीर दुखापत झाली, ज्यामुळे तो चालू शकत नव्हता. डॉक्टरांनी त्याला मालिकेतून बाहेर राहण्याचा सल्ला दिला. पण लायनने हार मानली नाही. ऑस्ट्रेलियाच्या फलंदाजीच्या संकटकाळात तो लंगडत लंगडत फलंदाजीला उतरला आणि 16 धावांची छोटी पण महत्त्वाची खेळी केली. त्याच्या या धैर्याने ऑस्ट्रेलियाला आघाडी मिळवून दिली आणि प्रेक्षकांनी टाळ्यांच्या गजरात त्याचे स्वागत केले.
2024 मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या गाबा कसोटी सामन्यात वेस्ट इंडीजचा नवोदित वेगवान गोलंदाज शमर जोसेफने क्रिकेट विश्वाला आश्चर्यचकित केले. दुसऱ्या डावात गोलंदाजी करताना त्याच्या पायाच्या अंगठ्याला गंभीर दुखापत झाली, ज्यामुळे त्याला मैदान सोडावे लागले. पण सामन्याच्या निर्णायक क्षणी शमर पुन्हा मैदानावर परतला. वेदनांवर मात करत त्याने 7 विकेट्स घेतल्या, ज्यात स्टीव्ह स्मिथ आणि कॅमेरॉन ग्रीनसारख्या दिग्गजांचा समावेश होता. त्याच्या या खेळीमुळे वेस्ट इंडीजने 32 वर्षांनंतर ऑस्ट्रेलियात कसोटी सामना जिंकला. शमरच्या या लढवय्या वृत्तीने त्याला रातोरात स्टार बनवले.
वेस्ट इंडीजचा दिग्गज वेगवान गोलंदाज माल्कम मार्शलने 1984 मध्ये इंग्लंडविरुद्धच्या कसोटी सामन्यात आपल्या धैर्याचा परिचय दिला. सामन्यादरम्यान त्याच्या हाताला फ्रॅक्चर झाले, पण मार्शलने मैदान सोडण्यास नकार दिला. हाताला प्लॅस्टर बांधून त्याने गोलंदाजी केली आणि 7 विकेट्स घेतल्या. त्याच्या या कृतीने वेस्ट इंडीजला विजय मिळवून दिला आणि मार्शलच्या नावाने क्रिकेटच्या इतिहासात एक अध्याय लिहिला गेला.
2005 च्या अॅशेस मालिकेत ऑस्ट्रेलियाचा कर्णधार स्टीव्ह वॉ दुखापतींशी झुंजत होता. त्याच्या खांद्याला आणि पायाला दुखापत असतानाही त्याने प्रत्येक सामन्यात फलंदाजी आणि क्षेत्ररक्षणात आपली छाप पाडली. त्याच्या लढवय्या वृत्तीमुळे ऑस्ट्रेलियाने मालिका जिंकली. त्याच्या नेतृत्वाचे आणि धैर्याचे कौतुक जगभरात झाले.
2011 च्या विश्वचषकात भारताचा अष्टपैलू खेळाडू युवराज सिंगने कॅन्सर सारख्या दुर्धर आजाराशी झुंज देता देता संघासाठी अप्रतिम कामगिरी केली. त्याच्या फुफ्फुसात गाठ असताना आणि शारीरिक वेदनांनी ग्रासले असताना त्याने फलंदाजी, गोलंदाजी आणि क्षेत्ररक्षणात आपले संस्मरणीय योगदान दिले. त्याच्या या लढवय्या वृत्तीमुळे भारताने विश्वचषक जिंकला आणि युवीने त्या स्पर्धेत ‘मॅन ऑफ द टूर्नामेंट’चा किताब पटकावला.