Union Cabinet approves expansion of Pune Metro
पुणे शहराच्या वाहतूक व्यवस्थेचा कणा असलेल्या मेट्रो प्रकल्पाला अधिक बळकटी देणारा एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण निर्णय केंद्र सरकारने घेतला आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत पुणे मेट्रो रेल्वे प्रकल्पाच्या दुसऱ्या टप्प्याला अखेर मंजुरी देण्यात आली. या अंतर्गत, वनाज-रामवाडी या सध्याच्या मार्गाचा विस्तार दोन्ही बाजूंनी केला जाणार असून, एकूण १२.७५ किलोमीटर लांबीच्या या प्रकल्पासाठी ३,६२६.२४ कोटी रुपयांच्या खर्चाला मान्यता देण्यात आली आहे. हा प्रकल्प पुढील चार वर्षांत पूर्ण करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखालील केंद्रीय मंत्रिमंडळाचा पुण्याला मोठा दिलासा.
वनाज ते चांदणी चौक आणि रामवाडी ते वाघोली या १२.७५ किमीच्या विस्तारित मार्गांना हिरवा कंदील.
प्रकल्पासाठी ३,६२६.२४ कोटी रुपयांच्या निधीला मान्यता, प्रकल्प ४ वर्षांत पूर्ण करण्याचे लक्ष्य.
आयटी हब, व्यावसायिक क्षेत्रे आणि दाट लोकवस्तीच्या उपनगरांना थेट मेट्रो कनेक्टिव्हिटी मिळणार.
केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या मान्यतेनुसार, पुणे मेट्रोच्या दुसऱ्या टप्प्यात दोन मार्गांचा विस्तार होणार आहे.
कॉरिडॉर २अ: वनाझ ते चांदणी चौक (१.१२ किमी)
कॉरिडॉर २ब: रामवाडी ते वाघोली/विठ्ठलवाडी (११.६३ किमी)
या दोन्ही मार्गांवर मिळून एकूण १३ नवीन स्थानके उभारली जाणार आहेत. या विस्तारीकरणामुळे चांदणी चौक, बावधन, कोथरूड, खराडी आणि वाघोली यांसारखी वेगाने विकसित होणारी उपनगरे थेट मेट्रोच्या जाळ्याने जोडली जाणार आहेत, ज्यामुळे लाखो पुणेकरांचा दैनंदिन प्रवास सुकर होईल.
हा प्रकल्प केवळ मेट्रोचा विस्तार नसून, शहराच्या व्यापक गतिशीलता योजनेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. पौड रस्ता आणि पुणे-नगर रस्त्यावरील वाहतुकीची प्रचंड कोंडी कमी करण्यासाठी हा विस्तार अत्यंत मोलाचा ठरणार आहे. याशिवाय, जिल्हा न्यायालय इंटरचेंज स्टेशनवर हे नवीन मार्ग मेट्रोच्या लाइन-१ (निगडी-कात्रज) आणि लाइन-३ (हिंजवडी-जिल्हा न्यायालय) सोबत जोडले जातील, ज्यामुळे प्रवाशांना एकाच वेळी अनेक मार्गांवर अखंडित प्रवास करता येईल.
याचबरोबर, मुंबई आणि बंगळुरूहून येणाऱ्या आंतरशहर बसेससाठी चांदणी चौक येथे, तर अहमदनगर आणि छत्रपती संभाजीनगर येथून येणाऱ्या बसेससाठी वाघोली येथे थांबे नियोजित आहेत. यामुळे बाहेरून येणाऱ्या प्रवाशांना थेट मेट्रो व्यवस्थेत प्रवेश करणे सोपे होईल. मेट्रोच्या या विस्तारीकरणामुळे केवळ वाहतूक व्यवस्थाच सुधारणार नाही, तर या भागांतील आर्थिक विकासालाही मोठी चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे. नागरिकांना जलद, सुरक्षित आणि पर्यावरणपूरक प्रवासाचा पर्याय उपलब्ध होणार असल्याने रस्त्यावरील वाहनांची संख्या कमी होऊन प्रदूषणालाही आळा बसेल.
या प्रकल्पाची अंमलबजावणी महाराष्ट्र मेट्रो रेल कॉर्पोरेशन लिमिटेड (महा-मेट्रो) करणार आहे. प्रकल्पासाठी आवश्यक असलेले सर्वेक्षण आणि डिझाइनचे काम यापूर्वीच सुरू झाले आहे. या कॉरिडॉरचे काम पूर्ण झाल्यावर संपूर्ण लाइन-२ वरील दैनंदिन प्रवासी संख्येत मोठी वाढ अपेक्षित आहे. अंदाजानुसार, २०२७ मध्ये ०.९६ लाख, २०३७ मध्ये २.०१ लाख आणि २०५७ पर्यंत तब्बल ३.४९ लाख प्रवासी दररोज या मार्गाचा वापर करतील. एकंदरीत, या धोरणात्मक विस्तारामुळे पुण्याच्या आर्थिक विकासाला चालना मिळण्यासोबतच, नागरिकांना सुरक्षित, जलद आणि पर्यावरणपूरक प्रवासाचा एक सक्षम पर्याय उपलब्ध होणार आहे.
पुण्यातील नगर रस्ता आणि कर्वे रस्ता हे दोन मार्ग वाहतूक कोंडीसाठी ओळखले जातात. विशेषतः वाघोली, चंदननगर, खराडी या भागांतून शहराच्या मध्यवर्ती भागाकडे येणाऱ्या नोकरदार वर्गाला आणि विद्यार्थ्यांना दररोज वाहतूक कोंडीचा सामना करावा लागतो. रामवाडी ते वाघोली या मेट्रो मार्गामुळे नगर रस्त्यावरील वाहतुकीचा ताण लक्षणीयरीत्या कमी होण्यास मदत होईल. त्याचप्रमाणे, वनाज मार्गाच्या चांदणी चौकापर्यंतच्या विस्तारीकरणामुळे कोथरूड आणि आसपासच्या परिसरातील नागरिकांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
एकंदरीत, केंद्र सरकारचा हा निर्णय पुणे शहराला जागतिक दर्जाच्या पायाभूत सुविधा पुरवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचा टप्पा मानला जात आहे. या प्रकल्पाचे काम लवकरच सुरू होऊन तो वेळेत पूर्ण होईल, अशी अपेक्षा पुणेकर व्यक्त करत आहेत.