पुढारी ऑनलाईन डेस्क : आर्थिक क्षमतेने समृद्ध असलेल्या भारताच्या किनारपट्टी क्षेत्राचा पायाभूत सुविधांच्या मर्यादांमुळे आणि जगातील सर्वात मोठ्या कंटेनर जहाजांना सामावून घेण्यास सक्षम असलेल्या खोल बंदरांच्या अभावामुळे दीर्घकाळापासून कमी वापर केला गेला. दरम्यान, महाराष्ट्राच्या अरबी समुद्राच्या किनारपट्टीवरील पालघरमधील वाढवण बंदर (Palghar Wadhwan Port) सागरी समृद्धीचा मार्ग बनणार असून हा प्रकल्प आर्थिक विकासाला चालना देणारा ठरणार असल्याचा दावा केला जात आहे. सागरी अवजड माल वाहतुकीसाठी या बंदराचा वापर होईल.
पालघर जिल्ह्यातील डहाणूजवळ असलेल्या वाढवण बंदराची २३ दशलक्षहून अधिक TEU (ट्वेंटी-फूट इक्विवेलेंट यूनिट) हाताण्याची क्षमता असल्याचा अंदाज आहे. या प्रकल्पामुळे भारतातील सागरी पायाभूत सुविधा आणि आर्थिक महत्त्वाकांक्षेचे नवीन युग सुरू होईल. हे २०४० पर्यंत जगातील टॉप १० कंटेनर बंदरांपैकी एक बनू शकते. वाढवण हे सुमारे ७६,२२० कोटी रुपये खर्चासह बनत असलेले अत्याधुनिक, ग्रीनफील्ड बंदर आहे.
वाढवण बंदर जवाहरलाल नेहरू पोर्ट अथॉरिटी (JNPA) आणि महाराष्ट्र मेरीटाईम बोर्ड (MMB) यांनी स्थापन केलेल्या विशेष उद्देश वाहन (SPV) वाढवण पोर्ट प्रोजेक्ट लिमिटेड (VPPL) द्वारे विकसित केले जाईल. जेएनपीएचा ७४ टक्के आणि एमएमबीचा २६ टक्के इक्विटी भागीदारी असलेला हा संयुक्त उपक्रम भारताच्या बंदर विकास धोरणातील एक महत्त्वाचा प्रकल्प आहे. कारण केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारी मालकीच्या संस्था संयुक्तपणे ग्रीनफील्ड बंदर विकसित करत आहेत, असे हे पहिले उदाहरण आहे.
पश्चिम महाराष्ट्रासाठी हे बंदर केवळ सुविधा नाही; तर ही आर्थिक परिवर्तनाची सुरुवात आहे. जी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापारात या प्रदेशाची भूमिका पुन्हा अधोरेखित करेल. वाढवण बंदरात गुजरातमधील इतर राज्ये, मध्य प्रदेशचे पश्चिम भाग आणि उत्तर भारतीय राज्यांना सामावून घेत त्याच्यात विस्तीर्ण अंतर्भागात सेवा देण्याची क्षमता आहे.
वाढवण बंदराचे सामरिक स्थान त्याला एक अनोखा फायदा देते. डेडिकेटेड रेल्वे फ्रेट कॉरिडॉरपासून केवळ १२ किमी अंतरावर आणि मुंबई-वडोदरा द्रुतगती मार्गापासून २२ किमी अंतरावर असलेले हे बंदर महाराष्ट्र, गुजरात आणि त्यापलीकडील औद्योगिक केंद्रांना अखंड कनेक्टिव्हिटी प्रदान करेल.
ही कनेक्टिव्हिटी मालाच्या कार्यक्षम हालचालाची खात्री देते. लॉजिस्टिक खर्च कमी करणारी आहे आणि ट्रान्झिट वेळेला वेगवान करते. ज्यामुळे त्याला एक स्पर्धात्मक व्यापार आणि ट्रान्झिट केंद्र बनवते.