श्रावणाची रिमझिम, घरात उत्साहाचे वातावरण, सजवलेले ताट आणि भावाच्या प्रतीक्षेत असलेली बहीण रक्षाबंधन म्हणजे केवळ एक सण नाही, तर बहीण-भावाच्या नात्यातील गोडवा, विश्वास आणि अतूट प्रेमाचा उत्सव. या दिवशी बहिणीच्या हातातील रेशमी धागा भावाच्या मनगटावर बांधला जातो आणि हा धागा त्यांच्या नात्याला अधिक घट्ट करतो.
पण तुम्हाला माहित आहे का, की हा साधा दिसणारा धागा केवळ एक प्रतीक नाही, तर ते एक 'रक्षासूत्र' आहे? आणि या रक्षासूत्राला खरी शक्ती मिळते ती एका विशेष मंत्राने. अनेकदा आपण घाईगडबडीत किंवा नकळतपणे केवळ राखी बांधतो, पण त्यामागील शास्त्र आणि मंत्राचे महत्त्व विसरतो. चला, आज जाणून घेऊया त्या शक्तिशाली मंत्राबद्दल, जो तुमच्या भावासाठी केवळ एक धागा नाही, तर एक संरक्षक 'कवच' बनवू शकतो.
शास्त्रानुसार, बहिणीने भावाला राखी बांधताना या मंत्राचा उच्चार करणे अत्यंत महत्त्वाचे आणि फलदायी मानले जाते.
या मंत्राचा अर्थ: "ज्या रक्षासूत्राने महाबली, दानशूर राजा बळीला बांधले गेले होते, त्याच रक्षाबंधनाने मी तुला बांधत आहे. हे रक्षे (राखी), तू चलित होऊ नकोस, स्थिर राहा."
याचा भावार्थ असा की, "हे भावा, ज्याप्रमाणे एका रक्षासूत्राने महापराक्रमी राजा बळीला संरक्षण दिले, त्याचप्रमाणे हे रक्षासूत्र तुझे सर्व संकटांपासून रक्षण करो. मी तुझ्या संरक्षणाची आणि दीर्घायुष्याची कामना करते."
या मंत्राचा थेट संबंध राजा बळी आणि वामन अवताराच्या कथेशी आहे. जेव्हा भगवान विष्णूंनी वामन अवतारात राजा बळीकडे तीन पाऊल जमीन मागितली आणि त्याचे सर्वस्व जिंकून त्याला पाताळलोकात पाठवले, तेव्हा राजा बळीने भगवान विष्णूंना आपल्यासोबत पाताळातच राहण्याची विनंती केली.
भगवान विष्णू पाताळात गेल्याने देवी लक्ष्मी चिंतीत झाल्या. तेव्हा त्यांनी राजा बळीला राखी बांधून त्याला आपला भाऊ मानले आणि बदल्यात भगवान विष्णूंना मुक्त करण्याची विनंती केली. ज्या धाग्याने देवी लक्ष्मीने राजा बळीला बांधले, तोच धागा इतिहासातील पहिले 'रक्षासूत्र' मानला जातो. तेव्हापासून त्याच पवित्र भावनेने आणि त्याच संरक्षणाच्या प्रार्थनेसह हा मंत्र उच्चारला जातो.
राखी बांधताना मंत्र बोलण्याला केवळ धार्मिकच नाही, तर भावनिक आणि मानसिक महत्त्वही आहे.
रक्षासूत्र बनते 'कवच': जेव्हा आपण मंदिरात जातो, तेव्हा पुजारी मंत्रोच्चार करत आपल्या हातात 'कलावा' बांधतात. मंत्रांमुळे त्या धाग्यात सकारात्मक ऊर्जा निर्माण होते. त्याचप्रमाणे, राखी बांधताना मंत्र म्हटल्याने तो धागा केवळ एक आभूषण न राहता, भावासाठी एक आध्यात्मिक आणि सकारात्मक ऊर्जेचे 'संरक्षक कवच' बनतो.
दैवी आशीर्वादाचे आवाहन: मंत्र हे देवांना केलेले आवाहन असते. या मंत्राद्वारे बहीण आपल्या भावाच्या रक्षणासाठी सर्व देवी-देवतांचा आशीर्वाद मागते. मंत्राशिवाय बांधलेली राखी ही केवळ एक सांसारिक भेटवस्तू राहते, तिला आध्यात्मिक अधिष्ठान मिळत नाही.
भावनांना मिळते शब्दांची जोड: बहिणीच्या मनात भावासाठी असलेले प्रेम, काळजी आणि रक्षणाची भावना या मंत्राद्वारे व्यक्त होते. यामुळे तो क्षण अधिक पवित्र आणि अविस्मरणीय बनतो.
नकारात्मकतेपासून बचाव: मंत्रांमध्ये एक विशेष प्रकारची स्पंदने (Vibrations) असतात, जी सभोवतालची नकारात्मक ऊर्जा दूर करून सकारात्मकतेचा संचार करतात. यामुळे भावाचे मन आणि शरीर दोन्ही निरोगी राहण्यास मदत होते.
या रक्षाबंधनाच्या दिवशी, जेव्हा तुम्ही आपल्या भावाच्या मनगटावर राखी बांधाल, तेव्हा केवळ एक विधी म्हणून नाही, तर पूर्ण श्रद्धेने आणि प्रेमाने 'येन बद्धो बली राजा...' या मंत्राचा उच्चार नक्की करा. कारण तुमच्या हातातील तो रेशमी धागा आणि तुमच्या मुखातील तो पवित्र मंत्र मिळून तुमच्या भावासाठी एक असे 'अभेद्य कवच' तयार करेल, जे त्याला प्रत्येक संकटात शक्ती आणि संरक्षण देईल.
हा सण केवळ भेटवस्तूंच्या देवाणघेवाणीचा नाही, तर तो आहे भावना, श्रद्धा आणि संरक्षणाच्या वचनाचा