Pankaj Udhas : ‘चिट्ठी आई है’…गजल गायक पंकज उधास कायम स्मरणात राहतील

पुढारी ऑनलाईन डेस्क : गायक पंकज उधास यांनी आज सोमवार, २६ फेब्रुवारी रोजी अखेरचा श्वास घेतला. (Pankaj Udhas) त्यांचा जन्म १७ मे, १९५१ रोजी गुजरातमधील जेतपूरमध्ये झाला होता. लोकप्रिय गजल 'चिट्ठी आई है' मधून त्यांना खूप ओळख मिळाली होती. ही गजल १९८६ मध्ये रिलीज झालेला चित्रपट 'नाम' मध्ये होती. अभिनेता संजय दत्त याची या चित्रपटात भूमिका होती. (Pankaj Udhas)

ना कजरे की धार … अशी अनेक सुपरहिट गाणी

चीन-भारत युद्धाच्या दरम्यान, त्यांनी " ऐ मेरे वतन के लोगो " गायले होते. चाँदी जैसा रंग है तेरा, सोने जैसे बाल, ना कजरे की धार यासारखे सुपरहिट गीते त्यांनी गायली.

भाऊदेखील कलाकार

पंकज उधास यांचे मोठे भाऊ, मनहर उधास एक मंच कलाकार होते. दुसरे मोठे भाऊ निर्मल उधासदेखील एक प्रसिद्ध गजल गायक आहेत.

शास्त्रीय गायन संगीतात प्रशिक्षण

उधास यांचे पहिले गाणे चित्रपट "कामना"मधील होते. उषा खन्ना द्वारा संगीतबद्ध आणि नक्श लायलपुरी द्वारा लिखित होते. गजल गायकीसाठी त्यांनी आपले करिअर बनवण्यासाठी उर्दू शिकले. त्यांनी कॅनडा आणि अमेरिकेत गजल संगीत कार्यक्रम करताना दहा महिने घालवल्यानंतर ते भारतात परतले. राजकोटमध्ये संगीत नाट्य अकादमीमध्ये सहभागी झाल्यानंतर त्यांनी तबला वादन शिकले. विल्सन कॉलेज आणि सेंट जेवियर्स कॉलेज, मुंबईतून विज्ञानात पदवी मिळवली. मास्टर नवरंग यांच्याकडे भारतीय शास्त्रीय गायन संगीतातील प्रशिक्षण सुरु केले.

त्यांचे पहिले गजल अल्बम, आहट (१९८०) मध्ये रिलीज झाला होता. २०११ पर्यंत त्यांनी ५० हून अधिक अल्बम आणि संकलन अल्बम जारी केले होते. १९८६ मध्ये नाम या चित्रपटात त्यांना अभिनय करण्याची संधी मिळाली होती. यातील गजल 'चिट्ठी आई है'… मुळे त्यांना प्रचंड लोकप्रियता मिळाली. १९९० मध्ये घायल चित्रपटासाठी लता मंगेशकर यांच्यासोबत "महिया तेरी कसम" गायले होते. या गाण्यानेदेखील खूप लोकप्रियता मिळवली.

१९९४ मध्ये उधासने साधना सरगम यांच्यासोबत मोहरा चित्रपटातील हिट गाणे "ना कजरे की धार" गायले. साजन , ये दिल्लगी , नाम आणि फिर तेरी कहानी याद आयी यात ऑन-स्क्रीन उपस्थिती दर्शवली.

महत्त्वाचे अल्बम

आहट, नशा, मुकर्रर , तरन्नुम , महफिल, शामखाना, नायाब , दंतकथा, खजाना, आफरीन , शगुफ्ता, नबील, आशियाना , एक धुन प्यार की, रुबाई, तीन मौसम, गीतनुमा, कैफ, ख्याल, एक आदमी, वो लडकी याद आती है, चुराए हुए पल, महक , घूंघट, मुस्कान, धडकन, लम्हा, जेनमन, जश्न , अपार प्रेम, शायर, शायर, बरबाद मोहब्बत, नशीला, भावुक , मदहोश, गुलजार के साथ नायाब लम्हे.

काही महत्त्वाचे पुरस्कार –

१९८५ – सर्वोत्कृष्ट गजल गायक – केएल सहगल पुरस्कार
१९९० -उत्कृष्ट युवा व्यक्ती पुरस्कार (१९८९-९०)
१९९३ – संगीत क्षेत्रातील जॉईंट्स इंटरनॅशनल ॲवॉर्ड.
२००२ – इंडो-अमेरिकन चेंबर ऑफ कॉमर्स द्वारा सन्मानित
२००३ – दादाभाई नौरोजी इंटरनॅशनल सोसायटी द्वारा दादाभाई नौरोजी मिलेनियम पुरस्कार प्रदान