पुढारी ऑनलाइन डेस्क : Chandrayan 3: Landing procedure : भारताची चांद्रयान 3 मोहीम ही आता अंतिम टप्प्यात आली आहे. आतापर्यंतचे सर्व टप्पे यशस्वीरित्या पार पाडले आहे. इस्रोने चांद्रयान 3 चे विक्रम लँडर बुधवारी (दि.२३) सायंकाळी ६ वाजून ४ मिनिटांनी चंद्रावर (Chandrayaan-3 Mission) उतरणार आहे, असे 20 ऑगस्टला सांगितले होते. मात्र, आता इस्रोने या वेळेत बदल होऊ शकतो. असे म्हटले आहे. 23 ऑगस्टला अडथळे आल्यास 27 ऑगस्टला लँडरला चंद्रावर उतरवणार असे इस्रोने म्हटले आहे. 23 ऑगस्टला नियोजित वेळेच्या दोन तासापूर्वी विक्रम लँडर याला चंद्रावर उतरवण्यासाठी सूचना दिल्या जातील, अशी माहिती संचालक एम देसाई यांनी दिली आहे. चला जाणून घेऊया विक्रम लँडरला चंद्रावर उतरण्यासाठीची प्रक्रिया कशी आहे. कोणकोणते टप्पे यामध्ये मोडतील.
चांद्रयान-३ ला चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरण्यापूर्वी अत्यंत गुंतागुंतीच्या प्रक्रियेतून जावे लागेल. २००८ मध्ये चांद्रयान-१ मोहिमेचे प्रमुख म्हणून इस्रोचे माजी अध्यक्ष जी. माधवन नायर म्हणाले, "लाँचर, सेन्सर्स, अल्टिमीटर, कॉम्प्युटर सॉफ्टवेअर आणि इतर सर्व काही व्यवस्थित काम करावे लागेल… थोडीशी चूकीनेही… आम्ही अडचणीत येऊ."
पहिला टप्पा: या टप्प्यात, वाहनाच्या पृष्ठभागापासून 30 किमीचे अंतर 7.5 किमीपर्यंत कमी केले जाईल.
दुसरा टप्पा: यामध्ये भूपृष्ठापासूनचे अंतर 6.8 किमी पर्यंत आणले जाईल. या टप्प्यापर्यंत, वाहनाचा वेग 350 मीटर प्रति सेकंद असेल, म्हणजेच सुरुवातीच्या तुलनेत साडेचार पट कमी असेल.
तिसरा टप्पा: यामध्ये हे वाहन चंद्राच्या पृष्ठभागापासून केवळ 800 मीटर उंचीवर आणले जाईल. येथून दोन थ्रस्टर इंजिन टेक ऑफ करतील. या टप्प्यात, वाहनाचा वेग शून्य टक्के सेकंदाच्या अगदी जवळ पोहोचेल.
चौथा टप्पा: या टप्प्यात वाहन पृष्ठभागाच्या 150 मीटर इतके जवळ आणले जाईल. याला व्हर्टिकल डिसेंट म्हणतात, म्हणजे व्हर्टिकल लँडिंग.
पाचवा टप्पा: या टप्प्यात ऑनबोर्ड सेन्सर्स आणि कॅमेर्‍यांचे थेट इनपुट आधीपासूनच संग्रहित संदर्भ डेटाशी जुळले जातील. या डेटामध्ये 3,900 छायाचित्रे देखील समाविष्ट आहेत, जी चांद्रयान 3 च्या लँडिंग साइटची आहेत. या तुलनेवरून, चंद्राच्या पृष्ठभागाच्या वर जेथे लँडर आहे त्या पृष्ठभागावर थेट लँडिंग केल्यास लँडिंग योग्य होईल की नाही हे ठरवले जाईल. लँडिंग साइट अनुकूल नाही असे वाटल्यास, ते थोडेसे उजवीकडे किंवा डावीकडे वळेल. या टप्प्यात, वाहन चंद्राच्या पृष्ठभागाच्या 60 मीटरच्या जवळ आणले जाईल.
सहावा टप्पा: लँडिंगचा हा शेवटचा टप्पा आहे, ज्यामध्ये लँडर थेट चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरवले जाईल.
रोव्हर प्रज्ञान विक्रमच्या आत ठेवण्यात आले आहे. यशस्वी लँडिंगनंतर ते चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरवले जाईल. अल्फा पार्टिकल एक्सिटेशन स्पेक्ट्रोमीटर (एपीईएस) आणि लेझर-प्रेरित ब्रेकडाउन स्पेक्ट्रोस्कोपी (LIPSE) ही दोन प्रमुख साधने आहेत. चंद्राच्या पृष्ठभागावरील गोष्टींचे मोजमाप करणे, खनिजे आणि पदार्थांची माहिती देणे हे या दोघांचे काम असेल. रोव्हर प्रज्ञान जेव्हा यशस्वीरित्या चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरून माहिती पाठवेल, तेव्हा चांद्रयान 3 मोहीम फत्ते होईल.
हे ही वाचा :