केस गळती आणि त्यांची कमी झालेली वाढ ही आजकाल एक सामान्य समस्या बनली आहे. यावर उपाय म्हणून आपण अनेक प्रकारचे महागडे शॅम्पू, तेल आणि इतर उत्पादने वापरतो, पण अनेकदा त्याचा म्हणावा तसा फायदा होत नाही. जर तुम्हीही अशा समस्येने त्रस्त असाल, तर आता वेळ आली आहे तुमच्या जीवनशैलीत एका नैसर्गिक आणि प्रभावी उपायाचा समावेश करण्याची आणि तो उपाय म्हणजे 'योग'.
होय, काही विशिष्ट योगासने नियमितपणे केल्यास केवळ तुमचे केस मजबूत होत नाहीत, तर तुमचे मन शांत राहते आणि शरीर आतून निरोगी बनते. योगासनांमुळे डोक्याच्या त्वचेतील (scalp) रक्ताभिसरण सुधारते, ज्यामुळे केसांच्या मुळांना योग्य पोषण मिळते आणि केसांची वाढ चांगली होते.
चला तर मग, जाणून घेऊया केसांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरणारी काही महत्त्वाची योगासने आणि ती करण्याची योग्य पद्धत.
1. अधोमुख श्वानासन (Downward-Facing Dog)
हे आसन संपूर्ण शरीरात, विशेषतः डोक्याच्या दिशेने रक्तप्रवाह वाढवण्यासाठी ओळखले जाते.
कसे करावे:
आपले हात आणि गुडघे जमिनीवर ठेवून सुरुवात करा.
श्वास बाहेर सोडत आपले कंबर वर उचला आणि गुडघे सरळ करा.
तुमच्या शरीराचा आकार इंग्रजीतील उलट 'V' अक्षरासारखा दिसेल.
तुमचे डोके हातांच्या मध्ये आरामात ठेवा आणि टाळूकडे रक्तप्रवाह जाणवू द्या.
या स्थितीत ३० सेकंद ते १ मिनिट राहा आणि सामान्य श्वास घेत राहा.
फायदे: या आसनामुळे डोक्याच्या दिशेने रक्तप्रवाह वाढतो, ज्यामुळे केसांच्या मुळांना ऑक्सिजन आणि पोषक तत्वे मिळतात. यामुळे केसांची वाढ सुधारते.
2. उत्तानासन (Standing Forward Bend)
हे आसन तणाव कमी करण्यासाठी आणि डोक्यात रक्ताभिसरण सुधारण्यासाठी अत्यंत प्रभावी आहे.
कसे करावे:
सरळ उभे राहा आणि दोन्ही पायांमध्ये थोडे अंतर ठेवा.
श्वास बाहेर सोडत कमरेतून खाली वाका.
आपले हात पायांच्या बाजूला जमिनीवर किंवा पायांना स्पर्श करतील असे ठेवा.
गुडघे न वाकवता शक्य तितके खाली वाकण्याचा प्रयत्न करा.
फायदे: हे आसन देखील डोक्यातील रक्ताभिसरण सुधारते आणि तणाव कमी करण्यास मदत करते, जे केसगळतीचे एक प्रमुख कारण आहे.
3. शशांकासन (Rabbit Pose)
या आसनामुळे टाळूवर थेट दाब येतो आणि रक्तप्रवाह वेगाने वाढतो, ज्यामुळे केसांची वाढ सुधारते.
कसे करावे:
वज्रासनात बसा.
पुढे वाकून आपल्या डोक्याचा वरचा भाग (टाळू) जमिनीवर ठेवा.
आपल्या हातांनी पायांच्या टाचा पकडा.
कंबर वर उचलण्याचा प्रयत्न करा, जेणेकरून टाळूवर दाब येईल.
फायदे: हे आसन केसांच्या मुळांना उत्तेजित करते आणि हार्मोन्सचे संतुलन राखण्यास मदत करते, ज्यामुळे केस मजबूत होतात.
4. कपालभाती प्राणायाम (Kapalbhati Pranayama)
हे एक श्वसन तंत्र आहे जे शरीरातील विषारी घटक बाहेर टाकते आणि ऑक्सिजनची पातळी वाढवते.
कसे करावे:
सुखासनात किंवा पद्मासनात आरामात बसा.
पाठ आणि मान सरळ ठेवा.
श्वास आत घ्या आणि पोटाच्या स्नायूंना आत खेचत वेगाने श्वास बाहेर सोडा.
श्वास घेणे नैसर्गिकरित्या होऊ द्या आणि सोडण्यावर लक्ष केंद्रित करा.
फायदे: हा प्राणायाम शरीराला डिटॉक्स करतो आणि तणाव कमी करतो. शांत मन आणि निरोगी शरीर केसांच्या आरोग्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे.
केवळ महागडी उत्पादने वापरण्याऐवजी, योगाला आपल्या दैनंदिन जीवनाचा भाग बनवणे हा केसांच्या समस्यांवर एक कायमस्वरूपी आणि नैसर्गिक उपाय आहे. नियमित सरावाने तुम्हाला केवळ केसांमध्येच नाही, तर तुमच्या संपूर्ण आरोग्यामध्ये सकारात्मक बदल जाणवेल.