डॉ. उत्कर्ष आजगावकर
हिवाळ्यातील थंड तापमान, स्नायूंचा कडकपणा, वातावरणातील सूर्यप्रकाशाची कमतरता आणि थंडीत रक्तप्रवाह मंदावल्यामुळे कर्करोगाच्या वेदना अधिक तीव्र होतात. तापमान घसरल्यावर शरीरातील रक्तप्रवाह, स्नायूंची लवचिकता आणि नसांमधील संवेदनशीलतेत बदल होतात, ज्याचा थेट परिणाम या वेदनांवर होतो.
हिवाळ्यात कर्करोगाच्या वेदना तीव्र किंवा अधिक स्थिर होतात. केमोथेरपी किंवा रेडिएशन घेत असलेल्या लोकांमध्ये अनेकदा नसा संवेदनशील होतात, म्हणून तापमानात घट झाल्यास त्यांना अस्वस्थता किंवा वेदना जाणवू शकतात.
थंड हवामानामुळे रक्तवाहिन्या आकुंचन पावतात. यामुळे स्नायू आणि ऊतींना रक्तपुरवठा कमी होतो, ज्यामुळे वेदना होतात. थंड तापमानामुळे स्नायू कडक होतात आणि वेदना वाढतात आणि कधीकधी गतिहीनता देखील वाढू शकते. हिवाळ्यात केमोथेरपीमुळे न्यूरोपॅथीची समस्या जाणवते. न्यूरोपॅथी म्हणजे मज्जातंतूंच्या नुकसानीमुळे शरीराच्या एका किंवा अधिक भागांमध्ये होणारी वेदना, सुन्नपणा (बधीरपणा), मुंग्या येणे किंवा अशक्तपणा ही एक स्थिती आहे, जी अनेक कारणांमुळे होऊ शकते आणि पायांमध्ये जास्त आढळते.
काही कर्करोगाच्या रुग्णांना पायांमध्ये जळजळ, मुंग्या येणे आणि बधीरपणा जाणवू शकतो, त्यांना वेळीच लक्ष देण्याची गरज भासते. फ्लू किंवा सर्दी सारख्या हिवाळ्यातील संसर्गामुळे शरीरावर ताण येतो, जळजळ वाढते आणि कर्करोगाच्या वेदना आणखी तीव्र होतात. कर्करोगाच्या रुग्णांनी त्यांच्या आरोग्याची जबाबदारी घेत उपचार करणार्या तज्ज्ञांनी दिलेल्या सूचनांचे पालन करावे. सांधे कडक होणे आणि सांध्यामधील वेदना टाळण्यासाठी कर्करोगाच्या रुग्णांनी त्यांचे शरीर उबदार ठेवणे आणि संपूर्ण शरीर झाकणारे कपडे घालणे गरजेचे आहे. स्नायूंचा कडकपणा दूर करण्यासाठी उबदार कॉम्प्रेस किंवा हीटिंग पॅडचा पर्याय निवडावा. घरच्या घरी स्ट्रेचिंग करावे किंवा चालण्याचा व्यायाम करावा जे रक्ताभिसरण सुधारण्यास फायदेशीर ठरेल. थकवा आणि वेदना कमी करण्यासाठी पुरेशी झोप घ्यावी. तीव्र सांधेदुखी आणि स्नायूंचा कडकपणा दूर करण्यासाठी स्वतःची विशेष काळजी घ्यावी.