आपले केस सुंदर, दाट आणि चमकदार असावेत, असं प्रत्येकालाच वाटतं. यासाठी आपण अनेक प्रकारचे महागडे प्रोडक्ट्स वापरतो, पण अनेकदा एका मूलभूत प्रश्नाकडे दुर्लक्ष करतो - तो म्हणजे, 'आठवड्यातून किती वेळा शॅम्पू करावा?' काही जण रोज शॅम्पू करतात, तर काही जण आठवड्यातून एकदा. पण केसांच्या आरोग्यासाठी योग्य काय आहे?
केस धुणे हे केवळ केस स्वच्छ करण्यासाठी नाही, तर टाळूच्या (Scalp) आरोग्यासाठीही अत्यंत महत्त्वाचे आहे. टाळू निरोगी असेल, तरच केसांची वाढ चांगली होते. चला तर मग, तज्ज्ञांकडून जाणून घेऊया की शॅम्पू किती वेळा करावा आणि त्यासंबंधित कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात.
सर्वात आधी हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे की, शॅम्पू किती वेळा करावा याचे कोणतेही एक निश्चित उत्तर नाही. ही गोष्ट पूर्णपणे तुमच्या केसांचा प्रकार, टाळूची रचना आणि तुमच्या जीवनशैलीवर अवलंबून असते. तुमच्या मैत्रिणीला जी गोष्ट लागू होते, ती तुम्हालाही लागू होईलच असे नाही.
१. टाळूचा प्रकार (Scalp Type):
तेलकट टाळू (Oily Scalp): तुमची टाळू तेलकट असेल आणि केस धुतल्यानंतर एका दिवसातच चिपचिपीत होत असतील, तर तुम्हाला दर एक किंवा दोन दिवसांनी शॅम्पू करण्याची गरज भासू शकते. तेलकटपणामुळे टाळूची रंध्रे बंद होऊन कोंडा आणि केसगळतीची समस्या वाढू शकते.
कोरडी टाळू (Dry Scalp): तुमची टाळू कोरडी असेल आणि त्यावर खाज येत असेल, तर वारंवार शॅम्पू केल्याने ती आणखी कोरडी होऊ शकते. अशा व्यक्तींनी आठवड्यातून दोन किंवा तीन वेळा शॅम्पू करणे पुरेसे आहे.
२. केसांचा प्रकार (Hair Type):
सरळ आणि पातळ केस (Straight and Fine Hair): अशा केसांवर तेल लवकर पसरते, त्यामुळे ते लवकर तेलकट दिसतात. त्यांना दर दोन दिवसांनी शॅम्पूची गरज भासू शकते.
कुरळे आणि जाड केस (Curly and Coarse Hair): अशा केसांमध्ये टाळूवरील नैसर्गिक तेल केसांच्या टोकांपर्यंत पोहोचायला वेळ लागतो. त्यामुळे हे केस लवकर कोरडे होतात. अशा लोकांनी आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा शॅम्पू केला तरी चालतो.
३. जीवनशैली (Lifestyle):
जर तुम्ही नियमित व्यायाम करत असाल, ज्यामुळे तुम्हाला खूप घाम येतो किंवा तुम्ही धुळीच्या आणि प्रदूषणाच्या ठिकाणी जास्त वेळ घालवत असाल, तर तुम्हाला इतरांपेक्षा जास्त वेळा केस धुण्याची गरज भासू शकते. घाम आणि घाणीमुळे टाळूवर जंतू वाढू शकतात.
४. केसांवर वापरले जाणारे प्रोडक्ट्स (Styling Products):
जर तुम्ही केसांवर जेल, स्प्रे किंवा इतर स्टाइलिंग प्रोडक्ट्सचा जास्त वापर करत असाल, तर ते केसांवर जमा होतात. हे बिल्ड-अप काढण्यासाठी तुम्हाला नियमितपणे केस धुवावे लागतील.
जास्त शॅम्पू करणे: रोज किंवा गरजेपेक्षा जास्त शॅम्पू केल्याने टाळूवरील नैसर्गिक तेल (सिबम) निघून जाते. हे तेल केसांच्या संरक्षणासाठी आणि त्यांना मॉइश्चराइझ करण्यासाठी आवश्यक असते. ते निघून गेल्यामुळे केस कोरडे, निर्जीव आणि कमकुवत होऊन तुटू लागतात.
कमी शॅम्पू करणे: खूप दिवसांनी केस धुतल्यास टाळूवर तेल, धूळ आणि मृत पेशी जमा होतात. यामुळे कोंडा, खाज, मुरुमे आणि केसगळतीसारख्या समस्या निर्माण होऊ शकतात.
केस धुण्यासाठी खूप गरम पाणी वापरू नका. कोमट पाण्याचा वापर करा.
शॅम्पू थेट केसांवर लावण्याऐवजी आधी हातावर घेऊन त्यात थोडे पाणी मिसळा आणि मग लावा.
शॅम्पू करताना केसांपेक्षा टाळू स्वच्छ करण्यावर जास्त लक्ष केंद्रित करा. बोटांच्या साहाय्याने हलक्या हातांनी मसाज करा.
केस धुतल्यानंतर कंडिशनर लावायला विसरू नका. कंडिशनर फक्त केसांच्या लांबीवर आणि टोकांवर लावा, टाळूवर लावू नका.
थोडक्यात, आठवड्यातून किती वेळा शॅम्पू करावा याला कोणतेही एक निश्चित उत्तर नाही. तुमच्या केसांची आणि टाळूची गरज ओळखून निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे. जर तुमचे केस तेलकट नसतील आणि टाळूवर कोणतीही समस्या नसेल, तर आठवड्यातून २ ते ३ वेळा शॅम्पू करणे एक आदर्श सवय मानली जाते. निरोगी टाळू हाच सुंदर केसांचा पाया असतो, हे विसरू नका.