पुढारी वृत्तसेवा : अशोक गाडगीळ आणि सुब्रा सुरेश या दोन भारतीय अमेरिकन शास्त्रज्ञांना युनायटेड स्टेट्समधील तांत्रिक कामगिरीचा सर्वोच्च सन्मान, नॅशनल मेडल ऑफ टेक्नॉलॉजी अँड इनोव्हेशन प्रदान करण्यात आला.
अशोक गाडगीळ आणि सुब्रा सुरेश या दोन भारतीय अमेरिकन शास्त्रज्ञांना नॅशनल मेडल ऑफ टेक्नॉलॉजी अँड इनोव्हेशन प्रदान करण्यात आले, जो युनायटेड स्टेट्समधील तांत्रिक कामगिरीचा सर्वोच्च सन्मान आहे. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांनी मंगळवारी गाडगीळ आणि सुरेश यांना ही पदके प्रदान केली.
अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष जो बायडन यांनी मंगळवारी तंत्रज्ञान आणि नाविन्यपूर्ण शोध लावणाऱ्या वैज्ञानिकांना पारितोषिक प्रदान केले. यात त्यांनी १२ वैज्ञानिकांपैकी अशोक गाडगीळ यांनाही सन्मानित केलं. अशोक गाडगीळ यांनी पिण्याच्या पाण्याचं तंत्रज्ञान, पर्यावरण संरक्षण, विद्युत रोषणाई, यासह विकसनशील जगातील गुंतागुंतीच्या अनेक विषयावर संशोधन केलं आहे.
भारतीय वंशाचे अमेरिकन वैज्ञानिक अशोक गाडगीळ हे बर्कले इथल्या स्थापत्य आणि पर्यावरण अभियांत्रिकेचे प्रतिष्ठीत प्राध्यापक आहेत. अशोक गाडगीळ यांचं आतापर्यंतचं हे १७ पदक आहे. तर बर्कले लॅबच्या संशोधकांनी मिळवलेलं हे दुसरं राष्ट्रीय पदक आहे. अशोक गाडगीळ यांनी मुंबई विद्यापीठ (तेव्हाचं बॉम्बे विद्यापीठ ) आणि कानपूर आयआयटी इथून भौतिकशास्त्राची पदवी मिळवली आहे. अशोक गाडगीळ यांनी १९८० मध्ये लॉरेन्स बर्कले नॅशनल लॅबोरेटरी ( बर्कले लॅब) मध्ये आपल्या सेवेला सुरुवात केली होती. तर या वर्षाच्या सुरुवातीलाच त्यांनी सेवानिवृत्ती घेतली आहे. आता अशोक गाडगीळ हे सेवानिवृत्तीनंतर संलग्न म्हणून बर्कले लॅबसोबत कार्यरत आहेत.
सध्या कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्कले येथे प्राध्यापक म्हणून काम करणारे आणि लॉरेन्स बर्कले नॅशनल लॅबोरेटरीचे ज्येष्ठ शास्त्रज्ञ असलेले गाडगीळ हे शाश्वत विकासाच्या क्षेत्रातील एक प्रसिद्ध शोधक आणि कल्पक आहेत. विकसनशील देशांमध्ये स्वच्छ पाणी, ऊर्जा कार्यक्षमता आणि स्वच्छता सुधारण्यासाठी परवडणारे आणि प्रभावी तंत्रज्ञान विकसित करण्यावर त्यांचे कार्य केंद्रित आहे.
मुंबईत जन्मलेल्या गाडगीळ यांनी मुंबई विद्यापीठातून भौतिकशास्त्रात पदवी संपादन केली आणि भारतीय तंत्रज्ञान संस्था कानपूर येथे पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केले. शिवाय, त्यांनी कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्कले येथून भौतिकशास्त्रात एमएससी आणि पीएचडी मिळवली.
सुब्रा सुरेश, भारतीय वंशाच्या अमेरिकन बायोइंजिनियर, साहित्य शास्त्रज्ञ आणि शैक्षणिक, प्रोफेसर एमेरिटस आणि मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीचे माजी डीन आहेत. त्यांचे संशोधन अभियांत्रिकी, भौतिक विज्ञान, जीवन विज्ञान आणि औषध यांच्या छेदनबिंदूवर केंद्रित आहे. एमआयटीमधील पाचपैकी कोणत्याही शाळांचे नेतृत्व करणारे ते पहिले आशियाई वंशाचे प्राध्यापक होते.
मुंबईत जन्मलेल्या सुरेशने इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, मद्रास येथून बीटेक पदवी पूर्ण केली. नंतर, त्यांनी आयोवा स्टेट युनिव्हर्सिटीमधून यांत्रिक अभियांत्रिकीमध्ये पदव्युत्तर पदवी आणि केंब्रिजमधील मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीमधून यांत्रिक अभियांत्रिकीमध्ये पीएचडी प्राप्त केली.
व्हाईट हाऊसने एका निवेदनात म्हटले आहे की, राष्ट्रीय तंत्रज्ञान पदक त्यांच्या उत्कृष्ट योगदानासाठी विशेष ओळखीसाठी पात्र व्यक्तींना प्रदान केले जाते."या ट्रेलब्लेझर्सनी आव्हानात्मक समस्यांना तोंड देण्यासाठी आणि अमेरिकन आणि जगभरातील समुदायांसाठी नाविन्यपूर्ण उपाय वितरीत करण्यासाठी विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या सामर्थ्याचा उपयोग केला आहे," असे निवेदनात वाचले आहे.
हेही वाचा