पुढारी वृत्तसेवा
जगातील सर्वात मोठ्या जमिनीवरील प्राण्यांपैकी एक असलेल्या आफ्रिकन हत्तीचे हृदय हे इतर कोणत्याही भूचर प्राण्याच्या तुलनेत सर्वात मोठे आहे.
या हत्तीचे हृदय सुमारे २६ ते ४६ पौंड (अंदाजे ११.८ ते २०.९ किलोग्रॅम) वजनाचे असते. ते साधारण एका बास्केटबॉलच्या आकाराएवढा असते.
हत्तीच्या प्रचंड देहामध्ये रक्त पंप करण्यासाठी त्याला इतक्या मोठ्या हृदयाची आवश्यकता असते. याचे वजन हत्तीच्या एकूण शरीराच्या वजनाच्या अंदाजे ०.५% असते. विशेष म्हणजे ते मानवी शरीराच्या प्रमाणात अगदी समान आहे.
इतर बहुतेक सस्तन प्राण्यांच्या हृदयाचा आकार टोकदार असतो, पण याउलट, आफ्रिकन हत्तीच्या हृदयाचा शेंडा (Apex) दुहेरी-टोकदार आणि गोलाकार असतो.
प्रचंड हृदय हत्तीच्या अवाढव्य शरीरात रक्त पंप करते. हृदयाचा ठोका अतिशय मंद (सुमारे ३० बीट्स प्रति मिनिट) असतो.
हत्तींमध्ये रक्तदाब नेहमी उच्च राखला जातो. या दाबामुळे रक्तवाहिन्या कोसळू नयेत म्हणून त्यांच्या रक्तवाहिन्या अत्यंत रुंद असतात.
हत्तीच्या हृदयामध्ये असलेल्या रक्तवाहिन्या असाधारणपणे लांब आणि रुंद असतात, काही तर ३ मीटरपेक्षाही जास्त लांबीच्या असू शकतात.
हत्ती जेव्हा विश्रांतीसाठी जमिनीवर झोपतो, तेव्हा फुफ्फुसांची क्षमता थोडी कमी होते. त्याची भरपाई करण्यासाठी, हत्तीच्या हृदयाचे ठोके प्रत्यक्षात वाढतात.